Innovatieverbod

In ieder boek over marktwerking staat het begrip innovatie vooraan: een ondernemer concurreert op de markt en om klanten aan zich te binden, innoveert hij en biedt producten en diensten aan die de concurrent (nog) niet levert.

Misschien moet er zelfs een wettelijk verbod op innovatie komen. Of in ieder geval zou de overheid in haar inkooptrajecten iedere aanbieder kunnen verbieden innovatief te zijn. Want innovatie heeft alleen maar veel overbodige dingen veroorzaakt. Zo was ik zielsgelukkig met het tekstverwerkersprogramma Wordperfect 3.5. De huidige versie van Word waarmee ik werk, kan precies hetzelfde, maar ik heb er vele cursussen voor moeten volgen om het te kunnen gebruiken. Kassa voor de ondernemer, maar tijdverlies voor mij, de consument.

Tegenwoordig kun je veel dienstverlening van de gemeente (zoals paspoort of uittreksel uit bevolkingsregister) via internet verkrijgen. Dat lijkt heel innovatief: vroeger moest je naar de balie, nu regel je de aanvraag achter je laptop. Maar per saldo is het zo’n ingewikkeld proces, door alle identificatiecodes en crashende computers, dat het net zo lang duurt als voorheen. En ook de kosten zijn niet gedaald.

Nadeel van innovatie is ook dat je met kinderziektes te maken krijgt. Overheden die bijvoorbeeld een innovatief personeelssysteem aanschaffen, weten dat hun werkprocessen jarenlang trager dan voorheen zullen lopen, omdat het nieuwe systeem ‘kinderziektes’ vertoont, dat wil zeggen: onbereikbaar is, je nieuwe adres opslaat bij de gegevens van je collega, functioneringsgespreksverslagen kwijt maakt….het fameuze P-direkt van de rijksoverheid is hiervan een voorbeeld. Op het moment dat ik dit schrijf, is er grote rep en roer rond P-direkt omdat het al dagenlang uit de lucht is, terwijl als die arme leidinggevenden wel vóór het eind van het jaar verslagen van beoordelingen en functioneren van hun medewerkers erin moeten opslaan. De helpdesk is op moment van crisis nooit te bereiken, omdat de telefooncentrale dan overbelast raakt.

De aanleg van de tunnels in de snelweg A73 in Midden Limburg is ook zo’n voorbeeld van de nare gevolgen van innovatie. In plaats dat er technieken zijn gebruikt die zich bewezen hebben bij andere tunnels, moest er zonodig innovatief worden gebouwd. Met als gevolg dat de kosten de pan uitrijzen en de opening van de tunnels vele maanden later dan gepland plaats kan vinden.

Veel innovaties zijn ook flauwekul. Kijk maar eens in de supermarkt. Zodra de cornflakes een nieuwe verpakking hebben, staat er ‘nieuw’ op de doos en gaat de prijs omhoog. Terwijl er nog dezelfde cornflakes inzitten.
 
Ik stel daarom voor dat we naar een nieuw economisch model gaan. Innovaties worden daarin verboden. De kern van dat model wordt dat ondernemers en organisaties die goed luisteren naar hun klant en bestaande producten en diensten zorgvuldig en met aandacht aanbieden, de meeste winst behalen. En dat degene die een product of dienst wil vernieuwen, het risico loopt vijftien jaar in de cel te verdwijnen.

Paul Lensink