Honderd jaar vooruitkijken?

Met stijgende verbazing heb ik het essay Plannen met visie (BB 9) gelezen. Een doorkijk naar 2120 is wat mij betreft gebrek aan daadkracht en geen keuzes durven maken. Welk doel dient het om 100 jaar vooruit te kijken? Altijd maar schrijven dat we aan onze kinderen en kleinkinderen moeten denken. Daarvoor hoef ik niet zover vooruit te plannen.

Veel inhoud van visies van circa 5 tot 10 jaar geleden kan grotendeels zo de prullenbak in. Niet is te ontkennen dat de coronapandemie de wereld heeft veranderd. Ook de huidige Oekraïne oorlog heeft invloed op ons dagelijks reilen en zeilen. Als we nu 100 jaar terug in de tijd gaan en er zou toen een visie voor 100 jaar vooruit zijn geschreven, had dat weinig waarde gehad, denk ik. Er zal niets hebben in gestaan over een Tweede Wereldoorlog, de watersnoodramp, koude oorlog, oliecrisis in de jaren 70, opkomst en sluiting mijnen in Limburg, Golfoorlog, opkomst internet, problematiek met de gaswinning in Groningen en alle andere gebeurtenissen die in de 21e eeuw hebben plaatsgevonden.

Zaken die allen op zichzelf de daaropvolgende toekomst voor jaren heeft bepaald en zal hebben geleid tot bijsturing van een visie. Hierbij zal niemand hebben gedacht aan zijn/haar (klein)kinderen. Visies voor de (heel) lange termijn belemmeren naar mijn mening juist voortgang op de korte termijn. Keuzes kunnen met de kennis achteraf verkeerd hebben uitgepakt. Daar moeten we van leren. Beter leren van een verkeerde keuze dan helemaal geen keuze maken. Ik snap dat dat lastig is. We leven tegenwoordig immers in een afrekencultuur. Als ergens iets fout gaat, valt iedereen daarover heen en moeten er koppen rollen. Dan maar lekker veilig over een lange termijn praten.

Het lijkt wel of de nieuwe generatie, ook wel de strategisch adviseur genoemd, liever vage visies schrijft dan dossiers oppakt en afhandelt. Het afhandelen van dossiers is juist waar de burger behoefte aan heeft. De burger wil juist zijn vergunning krijgen voor noem maar zijn zwembad zodat daar de kinderen en kleinkinderen in kunnen zwemmen. Of dat over 100 jaar ook nog kan, hoeven ze zich echt niet druk te maken. Dat is toch niet te voorspellen.

Rogier Noorhoff, zelfstandig adviseur ruimtelijke ordening