Het midden spreekt

Namens het CDA zei directeur Raymond Gradus dat hij zich ‘door de peilingen niet van de wijs laat brengen’. Namens de VVD zei directeur Patrick van Schie dat je niet ‘maar achter de peilingen aan moet blijven hollen’. Alleen Monika Sie Dhian Ho zag namens de PvdA ‘het politiek stelsel op zijn grondvesten trillen’. Dat is het grote probleem van de middenpartijen die tot nu toe in Nederland in wisselende samenstelling de kern uitmaken van vrijwel elke regering.

Volgens Maurice de Hond mogen de drie klassieke partijen samen op niet meer dan 56 Kamerzetels rekenen, terwijl de partijen op de flanken (SP, PVV, GroenLinks, D66 en de kleintjes) tot 87 Kamerzetels komen. Het antwoord van de drie oude middenpartijen op deze vergaande afkalving komt erop neer dat de drie wetenschappelijke directeuren hun onderlinge ideologische verschillen breed uitmeten.

Zeer verrassend is het dan niet om te vernemen dat de VVD het individu voorop stelt, dat het de PvdA vooral om een eerlijker verdeling gaat en dat het CDA veel belang hecht aan het gezinsleven, de school en het werk. Patrick van Schie hekelt bovendien de media, voor politici altijd zondebok nummer één, die elk debat onmiddellijk vertalen in ruzie. En Raymond Gradus vindt dat ‘we niet moeten overdrijven’, want dat zijn CDA wel degelijk ‘wortels heeft in de samenleving’. Kortom: niets aan de hand eigenlijk.

Ondertussen gaat er geen week voorbij of die vreselijke media berichten over leden van de PvdA-fractie die aan de stoelpoten van hun voorzitter zagen, of over Mark Rutte (VVD) die zijn denkbeelden steeds sterker naar die van ex-collega Wilders plooit, of over Balkenende (CDA) die er bij de Algemene Beschouwingen niets van bakt en in zijn lekkende kabinet zeperd op zeperd haalt. Hij moet zelfs de Hedwigepolder onder water zetten om een nieuwe tiendaagse veldtocht tegen de Belg te voorkomen.

Zo houdt het klassieke midden zich doof voor de tekenen van deze tijd en lopen zijn kiezers over naar de flanken, naar partijen die wel oog hebben voor de heersende onvrede onder het kiezersvolk. De enige die in de buurt komt van een analyse is de PvdA-directeur die met veel zorg waarneemt dat er ‘partijen zijn die er beter in slagen’ - en dat rekent ze de PvdA aan - ‘om mensen zich vertegenwoordigd te laten voelen’.

Volgens de VVD-directeur hoeven de middenpartijen slechts ‘de traditie van Gerrit Zalm weer op te pakken (gegeven het DSBdebacle een weinig gelukkig voorbeeld) en de kinderbijslag en staatssteun aan de kinderopvang af te schaffen, of alles komt weer op zijn pootjes terecht. Alsof dat het antwoord is op de onvrede. Nee, ook de wetenschappelijk direc- teuren hebben geen idee hoe het midden de hang onder zo onbedaarlijk veel Nederlanders naar het populisme kan keren.