Groningse vastgoedcampagne tegen ondermijning

Groningse gemeenten gaan de vastgoedsector in de provincie aanspreken om alert te zijn op ondermijnende criminaliteit en signalen door te geven aan Meld Misdaad Anoniem (M.). Dit najaar sluiten de gemeenten zich aan bij de vastgoedcampagne van het meldplatform.

Weinig handhaving

Deze regionale aanpak om ondermijning in de vastgoedsector tegen te gaan is een vervolg op de aanbeveling van de rapporten van Pieter Tops & Edward van der Torre ‘Ondermijning in het Ommeland’ (2023) en ‘Groningse Praktijken’ (2022) om meer oog te hebben voor activiteiten op bedrijventerreinen. Net als op recreatieparken komen er weinig politiemensen, gemeenteambtenaren of andere publieke professionals, schreven Tops & Van der Torre. ‘Nauwelijks voor toezicht, nog minder voor controle en zelden om te handhaven. Vaak ontbreekt cameratoezicht.’

Disproportioneel veel autobedrijven

Toch zijn er op bedrijventerreinen veel bedrijven uit risicobranches, zoals de autosector, logistieke bedrijven, koeriersbedrijven, groothandels, meubelzaken, maritieme bedrijven en soms horeca of sportscholen, constateren ze. ‘De panden lenen zich voor criminele ontmoetingen, voor (verborgen) drugsproductie en voor opslag en vervoer van illegale goederen en producten.’ Het gaat om drugs, maar ook om illegale sigaretten of illegaal vuurwerk. ‘Het zijn toegankelijke sectoren waarin veel geld omgaat.’ Ze wijzen er ook op dat sommige gemeenten disproportioneel veel autobedrijven hebben.

Uiterst agressieve honden

Langs de A7 liggen anonieme bedrijventerreinen, boerderijen en loodsen, net als parkeerplaatsen, tankstations of fastfoodrestaurants, gaan Tops & Van der Torre verder. Het Ommeland telt ook een netwerk van n-wegen en doorgangswegen. Lokale reistijden zijn kort (weinig file), de reisbewegingen vallen niet snel op en het wegennet verbindt al die anonieme lintdorpen, bedrijventerreinen en agrarische objecten met elkaar. ‘Dit is een gelegenheidsstructuur voor drugshandel en -transport.’ De stad Groningen telt 24 bedrijventerreinen met ruim vierduizend bedrijven, schrijven de twee in ‘Groningse praktijken’. Ze zien daar een aantal ‘incongruenties’, zoals ‘vergaande bedrijfsbeveiliging’ die niet valt te rijmen met de legale activiteit van het bedrijf, zoals hoge hekken en ‘enkele uiterst agressieve honden’. Ook staan er auto’s te koop ‘onder een dikke laag stof’ en is er illegale horeca.

Achterstallige handhaving

Er zijn ook nieuwe bedrijventerreinen aangelegd, terwijl oude terreinen in verval raakten, zoals Witte Lam en Hoendiep. ‘Kwetsbare terreinen maken criminele praktijken mogelijk vanwege de hoge mate van anonimiteit en de lange tijd onzichtbare overheid.’ Achterstallige handhaving was het gevolg, al is dat aan het veranderen, aangezien ondermijning daar nu, vooral door de politie, wordt geagendeerd. ‘Dat heeft geleid tot analyses en interventies, waarbij de gemeente het voortouw neemt.’ Toch zijn er ook in achterstandswijken en het stadscentrum ‘verdachte Groningse netwerkjes’. Ook is Groningen bij uitstek een stad waar huisjesmelkers sinds begin deze eeuw een sterke machtspositie hebben. 'De opgebouwde machtsposities hebben een pijnlijke consequentie. De direct besteedbare financiële middelen van opportunistische vastgoedbezitters zijn aanzienlijk groter dan die van de gemeente, zeker op handhavings- en veiligheidsafdelingen.'  

Vreemde geuren

Vastgoed wordt vaak misbruikt voor criminele activiteiten zoals drugs, opslag van illegale goederen, illegale prostitutie of het witwassen van geld, waardoor het gevoel van veiligheid en leefbaarheid in buurten afneemt en oneerlijke concurrentie bestaat voor ondernemers. De Groningse gemeenten leggen de focus op de bedrijventerreinen. Ze gaan in de campagneperiode het gesprek aan met zoveel mogelijk makelaars en verhuurders van panden aldaar. De campagne biedt hen informatie om signalen van ondermijning te herkennen en stimuleert hen misstanden te melden. ‘Met de campagne maken we medewerkers in de vastgoedbranche alert op het herkennen van signalen van criminaliteit’, schrijven de gemeenten. ‘Denk hierbij aan contante betalingen en vreemde geuren.’

Anonieme meldingen

Alle gemeenten in de provincie Groningen zijn aangesloten bij Meld Misdaad Anoniem en doen ook mee met de campagne die deze maand van start gaat. Vastgoedmedewerkers kunnen de misstanden melden bij Meld Misdaad Anoniem. De gemeenten benadrukken dat M. voor deze medewerkers een ‘anonieme en veilige plek’ is om signalen te melden. Het anonieme meldplatform ziet bijvoorbeeld geen telefoonnummers, neemt geen gesprekken op en noteert geen herleidbare gegevens, aldus de gemeenten. ‘Als er slechts één getuige is, maakt M. geen melding. Anoniem is dus ook echt anoniem.’