Functioneringsgesprek
Wat is er toch mis met de koningin? Altijd trouw het land gediend, kibbelende politieke partijen geholpen tot een coalitie te komen, linten geknipt en staatsbezoeken afgelegd…en als dank worden er nu plannen gesmeed om haar minder politieke invloed te geven, met name bij de kabinetsformatie. Vorige week heeft de PvdA hiertoe al een voorstel ingediend, en vlak daarna kwam Geert Wilders met zijn voorstel. Hij wil dat de koningin geen onderdeel meer uitmaakt van de regering.
Daarbij haast de PvdA aan te geven dat het eigenlijk niet om deze koningin gaat, maar meer om ‘de koning’ in algemene zin: het voorstel zou pas in gaan als de nieuwe koning aantreedt en Beatrix dus is afgetreden.
Het is op zich niet zo gek om eens een keer na te denken over de rol van het koninklijk huis. De wereld verandert, dus het koninklijk huis ook. Maar ik verbaas mij over twee dingen. Ten eerste dat de PvdA rept over het ‘verbindend karakter’ van het koningshuis, maar op geen enkele wijze aangeeft hoe de koning(-in) die verbindende rol zou moeten spelen. In de PvdA-nota is een heel stappenplan opgenomen hoe de koning buiten de kabinetsformatie gehouden kan worden. Maar niet één idee wordt gepresenteerd hoe de majesteit de boel een beetje bij elkaar kan houden. Terwijl dat wel de essentie van het koningshuis is: ‘Dit alles roept de vraag op naar het blijvende belang van een koningschap dat in staat is mensen en partijen in Nederland met elkaar te verbinden’, aldus de PvdA-nota cryptisch.
Gezien het huidige versnipperde en verdeelde politieke klimaat, lijkt het me dat de koningin juist een grótere rol zou moeten spelen bij de kabinetsformatie. Want al die elkaar voor rotte vis uitmakende partijen zullen toch door iemand tot de orde geroepen moeten worden? En de Tweede Kamer zal dat zelf niet doen, want die kan zichzelf niet met de haren uit de modder trekken.
De koningin lijkt mij daarvoor de aangewezen persoon. Toegegeven, bij de laatste kabinetsformatie heeft ze haar hand overspeeld door te proberen de PVV buiten de coalitie te houden. Dat mag haar kwalijk worden genomen. Maar dat is nog geen reden om de rol van het koningshuis uit te kleden. Hooguit om eens een functioneringsgesprek met Hare Majesteit te voeren.
Mijn tweede verbazing betreft het feit dat het vraagstuk van de rol van het koningshuis zo geïsoleerd wordt benaderd. De Nederlandse staat, met regering, provincies, gemeentes en waterschappen is een heel stelsel van organisaties en besturen. Daarin is ook een rol weggelegd voor het koningshuis. Dat hele stelsel rammelt al jaren, en ik vind dat het tijd is het te veranderen. Maar begin dan daarover een (Thorbeckiaanse) discussie en laat de rol van het koningshuis daarin meespelen.
Paul Lensink
Het is op zich niet zo gek om eens een keer na te denken over de rol van het koninklijk huis. De wereld verandert, dus het koninklijk huis ook. Maar ik verbaas mij over twee dingen. Ten eerste dat de PvdA rept over het ‘verbindend karakter’ van het koningshuis, maar op geen enkele wijze aangeeft hoe de koning(-in) die verbindende rol zou moeten spelen. In de PvdA-nota is een heel stappenplan opgenomen hoe de koning buiten de kabinetsformatie gehouden kan worden. Maar niet één idee wordt gepresenteerd hoe de majesteit de boel een beetje bij elkaar kan houden. Terwijl dat wel de essentie van het koningshuis is: ‘Dit alles roept de vraag op naar het blijvende belang van een koningschap dat in staat is mensen en partijen in Nederland met elkaar te verbinden’, aldus de PvdA-nota cryptisch.
Gezien het huidige versnipperde en verdeelde politieke klimaat, lijkt het me dat de koningin juist een grótere rol zou moeten spelen bij de kabinetsformatie. Want al die elkaar voor rotte vis uitmakende partijen zullen toch door iemand tot de orde geroepen moeten worden? En de Tweede Kamer zal dat zelf niet doen, want die kan zichzelf niet met de haren uit de modder trekken.
De koningin lijkt mij daarvoor de aangewezen persoon. Toegegeven, bij de laatste kabinetsformatie heeft ze haar hand overspeeld door te proberen de PVV buiten de coalitie te houden. Dat mag haar kwalijk worden genomen. Maar dat is nog geen reden om de rol van het koningshuis uit te kleden. Hooguit om eens een functioneringsgesprek met Hare Majesteit te voeren.
Mijn tweede verbazing betreft het feit dat het vraagstuk van de rol van het koningshuis zo geïsoleerd wordt benaderd. De Nederlandse staat, met regering, provincies, gemeentes en waterschappen is een heel stelsel van organisaties en besturen. Daarin is ook een rol weggelegd voor het koningshuis. Dat hele stelsel rammelt al jaren, en ik vind dat het tijd is het te veranderen. Maar begin dan daarover een (Thorbeckiaanse) discussie en laat de rol van het koningshuis daarin meespelen.
Paul Lensink
@ W.J. van der Woude: Alsof gekozen functionarissen het zo goed zouden doen. Transparantie is in ons staatsbestel al decennia een hardnekige mythe, die graag met de mond wordt beleden en in de praktijk wordt gemeden. Toetsbaarheid? Door wie? Door volksvertegenwoordigers die door regeerakoorden en fractiediscipline aan handen en voeten zijn gebonden? Door journalisten op zoek naar scoops en hypes? Door colleges als de ARK en de RvS, wier rapporten veelal ongelezen in bureau lades verdwijnen? Door mondige burgers?
Direct gekozen bestuurders? U kent ongetwijfeld de uitkomsten van het experiment met de gekozen burgemeester. Daar kwam geen kiezer op af. Misschien is het verstandiger om pas nieuwe schoenen te kopen, als het oude paar is versleten. Better the devil you know!