Gemeentehuis ontvangt voortaan met appeltaart

Zou ons hoofd werken als een antenne? Afgesteld op een bepaalde frequentie, tappen we uit een bepaalde wolk van ideeën. Het zou verklaren waarom sommige ontdekkingen op verschillende plekken op aarde tegelijkertijd ‘ontvangen’ worden. Wellicht hangt er nieuwe wolk in de lucht waarop u als publiek professionals uw antenne op zou moeten richten. Pioniers zoals Maria Leijten en Abdelhamid Idrissi lijken daarmee verbonden.

Maria Leijten is buurtrechter in Amsterdam Zuidoost. Ze was jarenlang rechter toen ze het roer omgooide, vanwege een persoonlijke transformatie. Die bestond eruit dat ze gegrepen werd door de kracht van mediation en erachter kwam dat rechtspraak zoals zij die kende, zo veel meer vermenselijkt kon worden. Zij zette de Buurtrechter op in Amsterdam Zuidoost. Als buurtrechter is zij niet afstandelijk, in toga, maar juist dichtbij. Zij beschikt over menselijke wijsheid en verbindend vermogen. Leijten spreekt met de wijkgemeenschap en hulporganisaties bij problemen. Vanuit professionele nabijheid stelt zij mensen in staat om tot duurzame oplossingen van schulden, werkloosheid en eenzaamheid. Tegen de klippen op laat zij zien hoe rechtspraak ook kan.

Net als Leijten levert Abdelhamid Idrissi pionierswerk in Amsterdam. Hij snelt daarbij grote bureaucratische welzijnsinstellingen voorbij, eveneens door een persoonlijke, lokale en energieke benadering. Idrissi is initiatiefnemer van de ‘Studiezaal’, een studieplek in Nieuw-West waar ‘life-coaches’ rondlopen die kinderen begeleiden om zelf sterk te worden in het leven. Pesten wordt hier niet aangepakt met protocollen, maar met interventies gebaseerd op mensenkennis.

Van zulke lokale pioniers in de haarvaten van een stad word ik ontzettend blij. Bijzonder is dat ze elkaar niet kenden. Want afzonderlijk van elkaar zeiden ze uitgelaten soortgelijke dingen. Alsof hun antenne dus in verbinding staat met eenzelfde creatieve bron. Zouden dit soort initiatieven de voorbode zijn van een grotere verandering die op komst is? Eén waarin we afstappen van de neoliberale overheid en ruimte ontstaat voor experiment, openheid en menselijke verbinding?

Als fan van Pixar (het meest creatieve animatiebedrijf ter wereld), doet het mij denken aan de transformatie uit de film Monsters Inc. In het bedrijf Monsters Inc. werd alles vanuit angst georganiseerd. Men was gespecialiseerd in het bang maken van kinderen, maar ontdekte dat je met lachen veel meer kon bereiken. Zo had men het nog nooit bezien. Het bedrijf gooide het roer om, al moest het oude leiderschap eerst hardhandig weggewerkt worden. De medewerkers werkten vanuit humor en vriendelijkheid. Met betere resultaten.

Zou zo’n ‘monsterlijke’ transformatie mogelijk zijn voor uw gemeente?  

Nu krijgen bewoners vaak een no-reply mail van hun gemeente. Of mails die niet ondertekend worden met een naam of telefoonnummer. Dit tot frustratie van bewoners. Zij krijgen boetes, dwangbevelen en waarschuwingen. De overheidsdienstverlening is angst-gedreven.

Maar wie weet fietst er in de toekomst een vriendelijke ambtenaar langs om vragen persoonlijk te beantwoorden. Of doe eens gek, biedt de gemeente appeltaart aan bij bezoek aan het gemeentehuis. Of radicaal: dansend vergaderen in de raadszaal? Een festival om fouten te vieren?

Met een beetje fantasie kan het werken aan vertrouwen bijzonder vrolijk worden.