Veel stembureaus toegankelijk voor kiezer met beperking

Het regent stemwijzers en kieskompassen. Elke week is er weer een peiling, en bijna elk onderwerp op de politieke agenda heeft inmiddels een eigen themadebat. Maar waar kunnen burgers, als zij zich van alle kanten hebben laten informeren en opiniëren, op 22 november met hun stem voor de Tweede Kamerverkiezingen terecht? Zeker voor kiezers met een beperking is dit bij elke verkiezing weer een belangrijke vraag.

Hoewel het stemmen – tot verdriet van Pieter Omtzigt, die stemmen liever niet de prullenbak in ziet gaan – nog steeds ouderwets met een papieren stembiljet in de kliko gaat, is ook deze vraag digitaal te beantwoorden. De Open State Foundation verzamelt op Waarismijnstemlokaal.nl alle beschikbare informatie over stemlocaties.

Volle kaart

Nog niet alle gemeenten hebben data ingeleverd over hun stemlokalen. Onder meer de drie grootste gemeenten Amsterdam, Rotterdam en Den Haag zijn nog niet opgenomen in de registratie. Toch is de digitale kaart behoorlijk vol. Open State Foundation registreerde al zo’n 7500 stembureaus. In 2021 kon in totaal op ruim 11.000 plekken gestemd worden. Het aantal stembureaus was toen vanwege corona erg hoog, zodat groepen stemmers over verschillende locaties verdeeld konden worden. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 konden kiezers op ruim 9000 locaties terecht.

Waarismijnstemlokaal.nl houdt ook bij hoe toegankelijk de stembureaus zijn. Meer dan twee miljoen kiesgerechtigden hebben door een beperking of ziekte moeite met stemmen. Sinds de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 werken diverse overheden en organisaties, waaronder het ministerie van Binnenlandse Zaken, de Kiesraad en de VNG, daarom samen aan het Actieplan Toegankelijk Stemmen. Voor de komende verkiezingen is in totaal 96 procent van de stembureaus toegankelijk voor mensen met een lichamelijke beperking.

Stemmal

Als het gaat om andere vormen van toegankelijkheid blijven sommige gemeenten achter. Slechts 21 procent van de stembureaus beschikt over een gehandicaptentoilet. Nog veel minder stembureaus, amper 4 procent, zijn geschikt voor slechthorende kiezers. In de gemeente Utrecht zijn er tientallen stembureaus die toegankelijk zijn voor mensen met een lichamelijke beperking, maar stemmen met visuele hulpmiddelen kan volgens de kaart alleen op het stadskantoor.

Wie iets verderop in het veel kleinere Amersfoort woont, heeft geluk: daar kunnen slechtzienden op vijf stemlocaties gebruikmaken van hulpmiddelen. Met een zogeheten stemmal kunnen zij zelfstandig stemmen. De stemmal is een soort plaat, die over het stembiljet wordt gelegd. De gaatjes in de plaat liggen precies op de in te kleuren vakjes op de kieslijst. Wie braille kan lezen, leest naast de gaatjes de namen van de kandidaat-Kamerleden en kan vervolgens zelf met het rode potlood het juiste gaatje inkleuren.

Prikkelarm

De gemeente Amersfoort richtte eerder voor de Provinciale Statenverkiezingen een prikkelarm stemlokaal in, voor kiezers voor wie de prikkels in een regulier stembureau als gevolg van bijvoorbeeld autisme of hersenschade een drempel zijn om te gaan stemmen. Voor de aankomende verkiezingen heeft onder andere de gemeente Haarlemmermeer aangekondigd een prikkelarm stemlokaal in te zetten.