‘Woo niet beperken maar beter uitvoeren’

Dat de overheid de Wet open overheid (Woo) niet goed uitvoert, moet niet tot aanpassing en beperking van deze wet leiden, vindt het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding. De uitvoering moet juist beter: Woo-ambtenaren moeten beter samenwerken met mensen die informatie opvragen. Ook moeten zij de ruimte krijgen om echt te leveren en worden ondersteund met een leidraad.

Deadlines systematisch overschreden

Het adviescollege reageert op de invoeringstoets van de Wet open overheid, de wet die de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) heeft vervangen. De wet biedt regels en handvatten voor het opvragen van informatie bij overheidsorganisaties. Maar deze instanties voeren de wet juist niet goed uit. ‘Een groot deel van de overheidsorganisaties blijkt tot dusver niet in staat om deze ruime toegang te bieden’, oordeelde SEO Economisch Onderzoek recent in een door het ministerie van Binnenlandse Zaken gevraagde invoeringstoets. Vooral ministeries overschrijden systematisch de deadlines, en verzoekers (veelal journalisten en belangenorganisaties) zijn ontevreden.

Beperkingen onwenselijk

In reactie op deze toets heeft verantwoordelijk staatssecretaris Alexandra van Huffelen het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding om een reflectie gevraagd. Aanpassingen van de wet, zoals SEO Economisch Onderzoek adviseert, zouden volgens het college ‘een stap terug in de tijd’ zijn. In de invoeringstoets werd een uitbreiding van de antimisbruikbepaling bepleit. Ook werd geopperd om een maximumaantal op te vragen documenten in te stellen voor verzoekers die geen journalist zijn. Het college noemt het ‘onwenselijk om het recht op overheidsinformatie wettelijk te beperken’.

Besluiten zonder politieke bemoeienis

In plaats daarvan moet beter worden gecommuniceerd met de mensen of organisaties die informatie opvragen. Ambtenaren die Woo-verzoeken afhandelen moeten een stevigere positie krijgen, bijvoorbeeld bij ministeries, zodat ‘zij zonder politiek gemotiveerde bemoeienis over openbaarmaking kunnen besluiten’. De staatssecretaris moet daarnaast zorgen voor "betekenisvolle landelijke cijfers over openbaarmaking op verzoek". Ook moet zij regelen dat organisaties onderling kennis delen.

Behalve in een beter Woo-proces, moet ook werk worden gestoken in ‘meer actieve openbaarmaking en op verbetering van de informatiehuishouding’, vindt het college.