Oppositie en coalitie clashen in Van Gilsdebat

De ontslagvergoeding van oud-gemeentesecretaris Arjan van Gils heeft geleid tot een botsing tussen coalitie en oppositie in de Amsterdamse raad. De oppositie had een interpellatiedebat aangevraagd en legde GL-wethouder Touria Meliani het vuur aan de schenen. De coalitie kon in eerste instantie alleen interrupties plegen en deed dat ook. In een razend tempo en op hoge toon werd de wethouder eerst aangevallen en de zaak dan gebagatelliseerd.

Fel debat
Een debat dat volgens oppositieleden bedoeld is om recht te doen aan de verontwaardiging van de gemiddelde belastingbetalende Amsterdammer over de hoogte van de ontslagvergoeding voor een topambtenaar. In de tweede plaats was het debat ook bedoeld om eindelijk boven water te krijgen of en zo ja, hoeveel Van Gils had gewerkt in de tweede helft van 2018 om vast te kunnen stellen of de hoogte van de vergoeding terecht is en of nou de Wet Normering Topinkomens (WNT) nou wel of niet is nageleefd door de gemeente. Maar vooral was het debat een poging van de oppositie om een bres te slaan in de stevige verdedigingslijn van de coalitie en koos daarvoor een wethouder die soms een warrige indruk maakt en volgens de oppositie de raad niet volledig, adequaat en zeker niet proactief heeft geïnformeerd over alle ins en outs van het laatste half jaar van het dienstverband van Van Gils.

Geen spijkers, geen water
‘Spijkers op laag water zoeken’, vindt D66-fractievoorzitter Reinier van Dantzig de pogingen van de oppositie om nog meer duidelijkheid te krijgen over de uren die Van Gils wel of niet gemaakt heeft of over de adviezen die hij wel of niet gegeven heeft. ‘U gebruikt hele grote woorden over het verkeerd informeren van de raad’, zegt hij tegen Don Ceder van de ChristenUnie. ‘Er is geen smoking gun, er zijn geen spijkers, er is zelfs geen water.’ Maar advocaat Ceder laat zich niet uit het veld slaan. ‘We moeten weten of het geld terecht is weggegeven en of we het moeten terugvragen.’ En hij begon zijn betoog al met de woorden: ‘Hardwerkende ambtenaren die geen 75.000 euro hebben gekregen toen ze weggingen hebben recht op duidelijkheid. Zijn wij verkeerd geïnformeerd? En bewust? Het is deze wethouder na vijf brieven niet gelukt om ons te overtuigen.’

Interpellatieverzoek
Voor het debat had wethouder Meliani twee brieven gestuurd naar de gemeenteraad inclusief een (niet volledige) urenregistratie die Van Gils zelf had gemaakt en op verzoek had toegestuurd. Deze registratie was overigens niet voldoende voor de accountant om met zekerheid vast te stellen of Van Gils de contractueel bepaalde uren had gewerkt. De gemeente was namelijk verantwoordelijk voor de registratie en autorisatie van de bestede uren. Daarop diende de oppositie een interpellatieverzoek in, waarin ook werd verwezen naar de uitlatingen van Van Gils zelf in het debat met de Rotterdamse gemeenteraad van vorige week. Die gaf toen aan dat hij verlof had genoten tussen 1 juli 2018 en 10 september 2018, het moment dat hij werd gedetacheerd bij Metropoolregio Rotterdam Den Haag. De gemeente Amsterdam had niet geregistreerd wanneer Van Gils verlof had opgenomen, maar wel afgesproken dat al het verlof na 1 juli moest worden opgenomen.

'Niet scherp'
In eerdere brieven had Meliani geschreven dat de detachering op 1 juli was ingegaan, maar dat was ten onrechte, schrijft ze in antwoord op de vragenlijst in het interpellatieverzoek. Het college had toen ‘niet scherp’ dat de detacheringsperiode op 10 september begon. Behalve de urenregistratie van Van Gils zelf is er niets ‘op schrift’, geen adviezen van Van Gils of registratie van coaching. Een nieuwe e-mailaccount dat na 1 juli voor hem was aangemaakt kan niet meer worden ingelogd. De oppositie vroeg verder nog of het college actie kan verwachten van de minister van Binnenlandse zaken, waar de accountant een WNT-melding heeft gedaan. Dat is aan de minister om te beoordelen, aldus Meliani.

Irrelevante informatie
In het debat dat tot de dinerpauze al enkele uren duurde werd Meliani onder vuur genomen door twee advocaten (Ceder en VVD-raadslid Rik Torn) en de scherp van de tongriem gesneden Forum voor Democratie-fractievoorzitter Annabel Nanninga. De wethouder gaf toe dat ze eerder onduidelijk had gecommuniceerd. Het debat werd enkele keren geschorst om bijvoorbeeld een datum te zoeken. Even schoot Meliani uit haar slof door uit te roepen: ‘U wilt irrelevante informatie hebben die er niet toe doet!’ Dat was koren op de molen van Nanninga. ‘Ik ben geschokt dat een wethouder het bestaat om raadsleden voor te schrijven wat wel en niet relevant is.’ Op de vraag van PvdD-fractievoorzitter Johnas van Lammeren of het zo kan zijn dat Van Gils helemaal niet heeft gewerkt in het laatste half jaar van 2018 antwoordde Meliani: ‘Ja, dat kan zo zijn.’

Geld terugvorderen 'lastig'
Van Lammeren vroeg zich ook af of het niet mogelijk is om de 75.000 euro toch terug te vorderen. Het gaat om publiek geld, dus zou extra onderzoek nodig zijn om de juridische mogelijkheden daarvoor te bekijken, vond hij. Maar volgens GroenLinks-fractievoorzitter Femke Roosma is dat heel lastig, omdat de verantwoordelijkheid om de taken van Van Gils te controleren bij de gemeente lag. Een motie aan het eind van het debat om de portefeuille personeel & organisatie bij wethouder Meliani weg te halen kreeg geen meerderheid. Volgende week stemt de Rotterdamse gemeenteraad nog over een motie die een moreel beroep doet op Van Gils om de ontslagvergoeding toch terug te betalen. Tijdens het debat vorige week gaf Van Gils zelf al aan dat hij dit niet van plan is.