Jonge ambtenaren hebben meer thuiswerkstress

Jonge ambtenaren valt het thuiswerken op bepaalde vlakken zwaarder, blijkt uit de thuiswerkenquête van Binnenlands Bestuur. Problemen met concentratie komen onder de jongere lichtingen vaker voor. Dat kan op burn-outverschijnselen wijzen.

Eenzaamheid
Het combineren van taken als ouder, thuisdocent, echtgenoot, huisman of -vrouw én werknemer valt ambtenaren zwaar, bleek al eerder uit onze enquête. Maar hoe zit het met de jonge ambtenaren? Die hebben weliswaar meestal (nog) geen kinderen, maar kampen wel met andere problemen. De millennial-generatie lijkt namelijk zwaar getroffen door de eenzaamheid van het thuiswerken. Geldt dat voor jonge ambtenaren ook?

Burn-outachtige klachten
'Niet de gestreste ouders van schoolgaande kinderen, maar alleenwonende millennials worstelen het meest met thuiswerken als gevolg van de coronacrisis. Zij vertonen systematisch meer burn-outachtige klachten dan andere leeftijdsgroepen', schreef Het Financieele Dagblad woensdag, op basis van een onderzoek door zorgplatform OpenUp. De verklaring ligt in de economische onzekerheid van die generatie, maar ook in eenzaamheid: millennials wonen vaak alleen. Ook is werk voor hen vaak een belangrijke bron van identiteit en eigenwaarde, dus valt het wegvallen daarvan extra zwaar.

Geen verrassing
Lieve Maas (28) werkt als juridisch adviseur voor de provincie Gelderland en is daarnaast bestuurslid bij FUTUR, netwerk voor jonge ambtenaren. 'Het verrast mij persoonlijk niet', zegt ze over het onderzoek. Ze plaats het bovendien in een bredere ontwikkeling: 'Jongeren wonen steeds kleiner en werken steeds meer omdat de huur steeds hoger wordt.' Bovendien hebben ook jonge ambtenaren te maken met economische onzekerheid, zegt ze. 'Mensen met een vaste aanstelling bij de overheid hebben het over het algemeen heel goed. Maar jonge ambtenaren zitten juist vaak in onduidelijkheid over hun contract.' Ook de analyse dat werk een belangrijke bron van eigenwaarde is, herkent Maas. 'Je bent natuurlijk veel bezig met werk, je vindt het belangrijk om je in te zetten voor de samenleving, als dat wegvalt zou dat best invloed kunnen hebben op je gevoel van erkenning.'

Gemis
Of jonge ambtenaren ook eenzaam zijn, is minder makkelijk te zeggen. De enquête onder Binnenlands Bestuur-lezers geeft in ieder geval een genuanceerd beeld: 59 procent van de groep van 18-25 jaar heeft een partner die overdag thuis is, net als 50 procent van de ambtenaren van 26-35 jaar oud. Dat is ongeveer net zoveel als onder de andere groepen. Wel missen jonge ambtenaren hun collega's vaker: dat geldt voor 87 procent van de groep tot 25 jaar tegenover 70 procent van de 55-plussers. Ook de leidinggevende wordt vaker gemist: 37 procent (tot 25 jaar) tegenover 14 procent (ouder dan 55). Een kwart van de jonge ambtenaren (tot 25 jaar) mist aansturing, bij de groep boven de 55 is dat slechts 4 procent.

Concentratie
In de enquête geven jonge ambtenaren iets vaker aan last te hebben van stress tijdens het thuiswerken. 43 procent van de ambtenaren tot 35 jaar oud lijkt meer gestrest te zijn door de thuisquarantaine tegenover 35 van de oudere ambtenaren. Wat vooral opvalt, is dat jonge ambtenaren meer concentratieproblemen hebben (38 procent bij ambtenaren van 18-25 jaar; 33 procent bij de groep van 26-35 jaar; 23 procent bij de groep van 36-55; en 15 procent bij 55 jaar en ouder). Die uitkomsten lijken erg op de resultaten van het onderzoek van zorgplatform OpenUp. De cijfers zijn zorgwekkend omdat concentratieproblemen bekend staan als kenmerken van een burn-out, waarschuwt Het Financieele Dagblad.

Oude tv
Lieve Maas denkt dat concentratie en stress veel te maken hebben met de werkplek die je thuis kunt creëren. 'Ik werk zelf ook aan de keukentafel, met een geleende bureaustoel en een oude tv als beeldscherm', vertelt ze. Ongeveer twee derde van de jonge ambtenaren noemt de werkplek inderdaad 'niet ideaal', tegenover 53 procent van de ambtenaren tussen 36-55 jaar oud en slechts 36 procent onder 55-plussers. Onder de oudste groep heeft dan ook 71 procent een eigen werkkamer; bij ambtenaren tussen 25-55 jaar is dat ongeveer de helft; van de jongste groep heeft minder dan de helft een eigen werkkamer. Bovendien vindt de helft van de jonge ambtenaren (tot 35 jaar) hun werkplek niet ergonomisch verantwoord (39 procent bij de groep van 36-55 jaar en 23 procent bij de 55-plussers).

Reistijd
Jonge ambtenaren zeggen ook net iets vaker dat ze thuiswerken geen weken meer vol gaan houden, maar wijken daarbij niet heel ver van het gemiddelde (40 procent) af.  'Tja, je hebt niet echt een andere keuze', antwoordt Lieve Maas nuchter op die vraag. Bovendien zijn er ook nog positieve dingen te zeggen over het thuiswerken. 'Het scheelt me twee uur en tien minuten reizen per dag', vertelt Maas. Daarin verschilt ze dan weer weinig van haar oudere collega's: het wegvallen van reistijd wordt unaniem als een groot voordeel gezien.

Verantwoording
De enquête werd afgenomen van donderdag 19 tot en met woensdag 25 maart. De vragenlijst is verstuurd naar ruim 44.000 abonnees van Binnenlands Bestuur. De redactie ontving 6.304 ingevulde enquêtes terug.