Westerwolde openbaart appgroep over Ter Apel, ook Faber besproken

De gemeente Westerwolde heeft gesprekken uit een WhatsAppgroep openbaar gemaakt over de opvang van asielzoekers bij het te volle aanmeldcentrum in Ter Apel. Onder anderen burgemeester Jaap Velema zit in de appgroep, waarin ook de communicatie wordt besproken tussen hem en het ministerie van Asiel en Migratie en minister Marjolein Faber.

Te lezen valt dat Velema de minister naar eigen zeggen regelmatig heeft aangespoord om te helpen tot oplossingen te komen, om de druk in zijn gemeente te verlichten door het grote aantal asielzoekers daar. Uit de berichten wordt niet altijd duidelijk of en hoe Faber op de verzoeken reageerde.

Brandgevaarlijke portakabins

In september, toen er zo’n 2200 mensen in Ter Apel en 200 in de noodnachtopvang verbleven, zocht Velema in een week tijd zeker vijf keer contact met de minister. Hij spoorde Faber aan om te helpen te voorkomen dat asielzoekers buiten moesten slapen. Ook schakelde hij andere organisaties als de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) in om haar ‘onder druk te zetten om aanvullende maatregelen te nemen’. De burgemeester vroeg om een spoedoverleg met het ministerie, provincies en gemeenten. Op een ander moment kon Velema de minister niet bereiken om te horen welke maatregelen ze ging nemen om te voorkomen dat asielzoekers in onveilige, brandgevaarlijke portakabins zouden slapen.

‘Old boys netwerk’

Meermaals vroeg Velema de minister om ‘persoonlijk het voortouw’ te nemen ‘en niet alles te delegeren aan je ambtenaren’. Hoewel Faber volgens hem geen ‘old boys netwerk’ heeft zoals haar voorgangers, weet Velema ‘zeker dat er genoeg bestuurders zijn die willen bijspringen als je daar persoonlijk energie in stopt’, zo schreef hij haar. Faber zou Velema in die dagen gebeld hebben en beloofd hebben dat er ‘keihard aan gewerkt’ werd. ‘We liggen zeker niet in een hangmat’, zou de minister hebben gezegd.

Wet open overheid

De berichten tussen 4 juli 2024 – vlak na het aantreden van Faber – en 30 september zijn openbaar gemaakt na een verzoek op basis van de Wet open overheid (Woo). Onbekend is wie om openbaarheid van de communicatie heeft gevraagd. In de appgroep werden mediaberichten over Ter Apel gedeeld. Verder bespraken deelnemers actuele cijfers over het aantal mensen in het centrum en de noodnachtopvang, verzoeken tot overleg met andere overheden en organisaties en gerechtelijke stappen. Op Velema na zijn de groepsleden, onder wie ambtenaren en woordvoerders, geanonimiseerd weergegeven.