Wams verschoven naar 1 juli 2024

De beoogde inwerkingtreding van de Wet aanpak meervoudige problematiek sociaal domein (Wams) is verschoven van 1 januari naar 1 juli 2024. Dat meldt de VNG. De Tweede Kamer heeft in maart meer dan 300 vragen gesteld over het wetsvoorstel. Het ministerie van Binnenlandse Zaken wil deze vragen nog vóór het zomerreces beantwoorden.

Begin dit jaar heeft het kabinet de Wet aanpak meervoudige problematiek in het sociaal domein (Wams) bij de Tweede Kamer ingediend. Dit voorstel moet ervoor zorgen dat gemeenten en andere betrokken organisaties meer armslag krijgen om gestapelde problemen in gezinnen of huishoudens aan te pakken. Nu worstelen professionals in het sociaal domein nog vaak met gegevensverwerking en privacy rond gezinnen met meervoudige problematiek. De wet moet dit probleem verhelpen en daarbij de zogeheten ‘integrale dienstverlening’ vergemakkelijken.

Handelingsverlegenheid

Dat laatste was van meet af aan een belangrijk doel van de decentralisaties in 2015. In de praktijk was daarvan soms ook al sprake, maar het ontbrak nog aan een wettelijke grondslag voor gegevensdeling. Op dat standpunt stond ook de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). De beperkingen leidden tot ‘handelingsverlegenheid’ bij professionals.

Opgelegde verplichting

Hoewel er binnen het sociaal domein behoefte bestaat aan juridische mogelijkheden om domeinoverstijgend gegevens uit te wisselen, is er ook kritiek. Om een en ander in goede banen te leiden verplicht de Wams gemeenten om een coördinator aan te wijzen. Het voorstel schrijft ook voor wat die coördinator precies moet doen, tot ongenoegen van de Raad van State (RvS). Doordat de Wams gaat bepalen hoe gegevensuitwisseling eruit moet zien, doorkruist het ‘de uitgangspunten van de eerder doorgevoerde decentralisaties’, aldus de RvS.

Die kritiek kan Mark Bruin wel volgen. Hij is jurist en sinds 2017 juridisch vakredacteur Jeugd & Wmo bij Schulinck. ‘Het is inderdaad niet helemaal in lijn met de gedachten achter de decentralisaties om ‘van bovenaf’ te bepalen op welke wijze gemeenten integrale hulpverlening moeten vormgeven’, schrijft hij. ‘Maar naar mijn idee ontkom je er niet aan om een wettelijk kader te creëren.’ Daarmee verklein je volgens hem het risico dat de integrale aanpak en bijbehorende gegevensuitwisseling onzorgvuldig gebeurt.

Of dit kader, zoals sommigen vrezen, te belemmerend gaat werken, zal nog moeten blijken. De Tweede Kamer plant waarschijnlijk na de zomer een vergadering over de Wams in.