Uitstellen als beleid

Echt een verrassing was het niet, maar toch: de invoering van het woonplaatsbeginsel en het daarmee samenhangende verdeelmodel voor beschermd wonen zijn wederom uitgesteld. Voor de vierde keer om precies te zijn. De voorgenomen invoeringsdatum was 1 januari 2024, maar is voor zowel het rijk als de gemeenten ‘te krap gebleken’. Gelet op de fase waarin het wetsvoorstel zich bevindt is het nieuwe streven 1 januari 2025, en nu écht.

Haastige spoed is zelden goed, zeker. Zo bleek vorig jaar dat er nog een aantal aandachtpunten was dat volgens staatssecretaris Van Ooijen (VWS) een nadere uitwerking behoefde. In een advies over het wetsvoorstel had de Raad van State daarop gewezen. Gemeenten werden in de wacht gezet. Ze betreurden de vertraging, maar gingen niet bij de pakken neerzitten en benutten de vrijgekomen tijd om de start ‘optimaal voor te bereiden’. Niet meer dan een legitieme reden om de invoering met een jaar op te schuiven. Zou je zeggen. Toch kan de staatssecretaris zich niet constant verschuilen achter dergelijke ‘noodzakelijke ingrepen’. Er zijn namelijk ook factoren waar we op z’n zachtst gezegd minder genoegen mee moeten nemen. Door de bijzonder lange duur van de kabinetsformatie kon het wetsvoorstel niet op tijd worden ingediend, om maar een voorbeeld te noemen.

Bovendien is het niet de eerste keer dat benodigd beleid op zich laat wachten. Neem de inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor huishoudelijke hulp. Na jaren van protest en rebellerende gemeenten ging het kabinet overstag: er kwam een ‘eerlijkere eigen bijdrage’. Maar dan alleen voor de huishoudelijke hulp, en wel pas in 2025. Wederom zaten gemeenten op gloeiende kolen. Vervolgens besloot Van Ooijen de inkomensafhankelijke eigen bijdrage te verbreden naar alle Wmo-voorzieningen.

Het oude wetsvoorstel kon linea recta de prullenbak in. Er komt een nieuw voorstel. De ingangsdatum? 1-1-2026. Hoe de nieuwe, inkomensafhankelijke eigen bijdrage er precies uit komt te zien is nog onduidelijk.

Tot die tijd mag het inkomen geen rol spelen bij het toekennen van Wmo-voorzieningen, met alle gevolgen van dien. De meest kwetsbare inwoners worden, net als gemeenten, opnieuw in de wacht gezet.