Voor de Jeugd Festival

We zitten in ‘overgangsjaar’ 2014. Schiet lekker op.  Het is al jáááren bal in jeugdzorgland. Laatst nog in de vorm van een ‘Voor de Jeugd Festival’.

Er waren werkplaatsen (workshops). En op allerlei plekken speeddates, trainingen in persoonlijke vaardigheden(?), eerste-hulp-bij-transitie-en-transformatie. Je kon ‘grasduinen in proeftuinen’. We waren bijna allemaal beleids- onderzoeks- en bestuursmensen. Overhead. Staatssecretaris jeugdzorg was er, de voorzitter van de VNG en andere bobo’s.

Velen zijn begrijpelijkerwijs bang voor het eigen instellings-hachie, dreigen dat ‘hun’ kinderen tussen wal en schip gaan vallen. Alsof dat nu niet gebeurt. Of: ‘Pas op gemeenten! Jullie kunnen dit niet of …  jullie zijn nog niet klaar’. Elders op het festival werd de gemeenten nog meer angst aangejaagd: ‘het recht op zorg vervalt dus wat moet een inwoner als het geld van de gemeente op is?’ Alsof de huidige financiers (zorgverzekeraars en provincies) geen plafonds, dus beperkingen stellen aan budgetten en zo wachtlijsten laten oplopen? Ook nu is het ‘recht op zorg’ geen bodemloze put.

Ter festival waren een paar jongeren van de Jongerenraad. Was eigenlijk wel komisch. Toen in hun ‘werkplaats’ de discussie ging over de ambities voor ‘preventie’ en ‘uithuisplaatsing is echt het laatste nood-redmiddel’, reageerden de jongeren: ‘Jullie moeten niet bij ons zijn, maar bij onze ouders, plaats die uit huis! Pak die aan, dát is preventie!’. Een van de jongeren voegde eraan toe dat hij blij was destijds uit huis te zijn geplaatst, anders had ie daar niet zo fier gestaan. De zaal was stil. Dát was even een ander perspectief.

Wedden dat, als je bedragen bij elkaar optelt die al die ‘festivals’ kosten in, zeg, de afgelopen vier jaar, je voor dat bedrag ook ruim 20.000 gezinnen zou kunnen helpen? In ieder geval wachtlijsten kunt wegwerken? En als je daarbij optelt de bijna twee miljard euro die tot nu toe naar de gemeenten is gegaan voor jeugdhulp/CJG’s, ‘buurtteams’ en nog zo wat, kom je tot een giga veelvoud. Al was het maar om samen met de ouders hun gezinsbudget te organiseren. Armoede (of stom budgetteren) is een van de grote oorzaken van stress en verstoorde gezinnen en dus kinderen met stoornissen, zoals ook mijn mede BB-columnist Erik Gerritsen terecht uitdraagt.

Enfin. Na al die congressen en inbreng van dure overhead weten we het nu wel. Veel gemeenten gaan in dit nieuwe jaar al beginnen: gewoon doen. Puntje: keuzevrijheid en eigen verantwoordelijkheid blijft, ondanks het stoere participatie-gepraat hierover, wél in gevaar. We hebben vrijheid van keuze voor de school waar je kind heen gaat, dat is zelfs een zwaarbevochten grondrecht. En laatst nog sprak de rechter uit dat je als verzekerde keuzevrijheid hebt voor je advocaat. Waarom dan geen vrijheid van keuze voor je zorg? Gemeenten: laat je inwoners zo veel mogelijk zelf kiezen en ondersteun dat. Ook zorgmijders willen kiezen. Die zijn niet voor niks zorgmijder geworden.

Mechtild Rietveld

Meer columns van Mechtild Rietveld leest u hier.