Vernieuwing overheidscao’s stagneert

Hoewel de cao’s van gemeenten en provincies aflopen, zijn nieuwe akkoorden ver weg. Vakbonden en werkgevers van gemeenten de loononderhandelingen op een laag pitje gezet. Voorlopig concentreren zij zich in werkgroepen op een aantal ondergeschikte thema’s: agressie op het werk, mobiliteit van ambtenaren en vereenvoudiging van de cao.

Dat laatste onderwerp stond vijf jaar geleden ook al op de agenda. Maar over de arbeidsvoorwaarden wisselen ze voorlopig nog geen woord met elkaar. ‘We hebben met de bonden afgesproken om met elkaar in gesprek te blijven’, zegt Hans Schirmbeck, secretaris van het College voor Arbeidszaken (CvA), dat namens gemeenten de cao-onderhandelingen voert.

‘Daarom werken we eerst een aantal thema’s uit in werkgroepen en kijken we later waar we staan. Een plenair akkoord heeft tijd nodig. We proberen meer te halen uit de bestaande ruimte, zodat we toch een positieve boodschap aan ambtenaren kunnen brengen.’

Pensioenpremies

De moeizame cao-onderhandelingen hebben alles te maken met bezuinigingen en oplopende pensioenpremies, waardoor de financiële toekomst van overheden ongewis is. Werkgevers weigeren dan ook extra salaris te bieden. Het liefst snijden zij in pensioenaanspraken, maar daar zijn vakbonden tegen.

‘Lastenverhoging binnen de overheid kan op drie manieren doorwerken in het personeelsbeleid’, zegt Hugo Levie, eerste onderhandelaar namens werkgevers in de Pensioenkamer. ‘Een versobering van pensioenaanspraken, minder of geen groei van andere arbeidsvoorwaarden of minder ambtenaren. Meer smaken hebben we niet.’

Volgens hem zal de financiële nood bij overheden alleen maar groter worden. ‘Het kabinet voert een anticyclisch beleid in de publieke sector, die nu nog redelijk wordt gespaard. Je hoeft niet helderziend te zijn om te weten wat er gebeurt als de economie weer aantrekt. De donkere wolken die nu boven de markt hangen, drijven dan richting overheid.’

Dit scenario heeft al geleid tot een minimale cao bij het middelbaar beroepsonderwijs die in mei is gesloten. De inhoud is een voortzetting van de oude cao en heeft een looptijd van slechts één jaar. De onzekerheid over de pensioenpremie is mede de reden van dit beperkte akkoord, zo hebben de cao-partijen verwoord in een toelichting.

De vakbonden proberen in de lopende cao-onderhandelingen desalniettemin toch met winstpunten thuis te komen. Zij willen werkgelegenheid, loopbaanontwikkeling en flexibilisering van de arbeid. Op dat punt zijn nog nergens resultaten behaald. ‘We hebben verschillende voorstellen gedaan’, zegt De Buijzer, cao-onderhandelaar voor de provincies namens Abvakabo. ‘Maar we krijgen geen reactie van de werkgevers.’