Verlammende Kafkasuïstiek

In de serie Kafkasuïstiek dit keer een voorbeeld van hoe regels en instanties elkaar in een verlammende houdgreep kunnen houden, met als gevolg dat kwetsbare kinderen de dupe worden. Een situatie die overigens door geen van de betrokken instanties als wenselijk wordt gezien.

In gemeente X woont een fysiek gehandicapte moeder met haar drie kinderen en met haar vriend die zeer ondersteunend is bij de opvoeding. In de wijk waar het gezin woont, is sprake van de nodige fysieke bedreigingen en intimidaties naar moeder en kinderen toe door kinderen en hun stiefvader die een getroebleerde familierelatie heeft met de moeder. Omdat er geen harde bewijzen zijn kan de politie niets doen. De vriend van moeder maakt de relatie uit onder druk van de aanhoudende bedreigingen, waarmee een belangrijke ondersteunende figuur uit het leven van de kinderen verdwijnt.

Met hulp van de wethouder en een betrokken ambtenaar wordt augustus 2013 voor moeder en haar drie jonge kinderen noodopvang geregeld op een plek die eigenlijk alleen voor zware probleemgevallen is bedoeld. Geen fijne plek voor de kinderen, maar ze zitten er tenminste ‘veilig’. Een andere woning binnen de gemeente X ligt niet voor de hand in verband met de kans op voortgaande bedreiging. Vanwege de handicap van moeder wordt gezocht naar een nieuwe benedenvloerse woning in of dichtbij de gemeente Y waar haar ouders onlangs naar toe zijn verhuisd. Deze (groot)ouders vervulden ook altijd een rol als mantelzorger in verband met de handicap van moeder. Een nieuwe woning in de buurt van de (groot)ouders ligt dus voor de hand.

De ambtenaar van de gemeente X vraagt een urgentieverklaring aan bij het Steunpunt Huiselijk Geweld van de gemeente. Die weigert deze in eerste instantie af te geven, omdat geen sprake is van een acute geweldsituatie, nu het gezin ‘veilig’ in de noodopvang zit. Waarschijnlijk is het ook zo dat het Steunpunt Huiselijk Geweld niet zit te wachten op de verantwoordelijkheid die het afgeven van een urgentieverklaring met zich meebrengt. Dan is het namelijk verplicht om in overleg met Steunpunten Huiselijk Geweld van andere gemeenten naar andere woonruimte te zoeken. Die andere Steunpunten Huiselijk Geweld zullen dan toetsen of de urgentieverklaring wel terecht is afgegeven.

De zoektocht naar een andere woning in de particuliere huursector verloopt moeizaam, omdat verhuurders niet zitten te wachten op een gezin ‘met een vlekje’ en beperkte financiële middelen. Met als gevolg dat moeder en haar drie jonge kinderen al sinds augustus 2013 in de noodopvang verblijven. De (groot)ouders uit gemeente Y vangen moeder en kinderen zo nu en dan op, maar het ontbreekt hen aan de financiële middelen om meer te doen.

Wat moet er nu gebeuren? Eigenlijk is dat niet zo moeilijk. Het Steunpunt Huiselijk Geweld moet gewoon een beargumenteerde uitzondering maken en gewoon een urgentieverklaring afgeven. Dat is gelukkig na enig aandringen inmiddels gebeurd! Vervolgens moet op basis van die urgentieverklaring in overleg met collega Steunpunten vervangende woonruimte worden gezocht. Mocht dit te lang duren, dan is een telefoontje van de ene wethouder of burgemeester naar de andere met een beroep op onderlinge solidariteit en wederkerigheid in de regio hopelijk voldoende om de oplossing in zicht te krijgen.

Erik Gerritsen