Is verlaging van de caseload de oplossing voor de jeugdbescherming?

De afgelopen periode heb ik me ingezet ter verbetering van de jeugdbescherming. Dat is een behoorlijke puzzel. Werken met de meest kwetsbare kinderen is al zwaar en helemaal nu er veel te weinig gekwalificeerde medewerkers zijn om het werk te doen. FNV stelt dat op de kortst mogelijke termijn een caseloadverlaging moet worden doorgevoerd. Het is begrijpelijk dat de FNV met een stevig eisenpakket komt, maar is dit de juiste knop om aan te draaien of werkt het averechts?

FNV stelt met het onderzoeksrapport van Significant in de hand dat de caseload maximaal 9 per jeugdbeschermer moet zijn in plaats van 14 gemiddeld, zoals nu het geval is. Deze verlaging zal onherroepelijk leiden tot nog langere wachtlijsten. De verlaging houdt geen rekening met de belastbaarheid van medewerkers. Wat een medewerker aan kan verschilt. Heeft de jeugdbeschermer veel of weinig complexe echtscheidingszaken? Is het een ervaren of onervaren medewerker? Moet de jeugdbeschermer veel of weinig reizen?

Na de decentralisaties is de administratieve last tussen tot soms wel 100 procent toegenomen. We kunnen jeugdbeschermers laten ondersteunen door administratief medewerkers. Daarnaast ligt er een taak voor de gemeente om de last te verminderen. Jeugdbeschermers lopen leeg op complexe echtscheidingszaken. Inmiddels is geëxperimenteerd met de inzet van gezinsadvocaten waarbij zorg en recht meer aan elkaar worden verbonden. De gezinsadvocaat voert de regie, dat schept duidelijkheid en leidt tot minder marchanderend gedrag bij betrokken ouders. Wellicht kan de gezinsadvocaat al breder worden ingezet?

Praktijkbegeleiders begeleiden jeugdbeschermers in hun werk. Zij staan jeugdbeschermers bij met raad en daad. Helaas is hierop steeds meer beknibbeld. Ook de waardering van de jeugdbeschermers moet beter. Het alternatief om bij de gemeentelijke toegang te werken lonkt, omdat het financieel gelijk of beter is en er een mix is van complexe en minder complexe zaken.

Ik tref veel moedeloosheid in organisaties aan. Ontmoeting met collega’s en ontspanningsmomenten maken jeugdbeschermers mentaal weerbaarder. Heb oog voor de mens achter de jeugdbeschermer.  Alle ogen zijn gericht op het Toekomstscenario waarbij samenwerking tussen partners in de jeugdbeschermingsketen wordt geïntensiveerd. Er kan al worden gestart om de schaarse capaciteit aan jeugdhulpverleners vanuit die samenwerking efficiënter in te zetten. We zien ook een toename van het aantal klachten en rechtszaken die veel tijd kosten. Dat werk kan worden verlicht door meer juristen in te zetten. Om aan bovenstaande voorstellen uitvoering te geven is aanvullende financiering nodig.

Stel dat er een tekort is aan brandweerlieden, gaan we dan ook minder branden blussen? Dit lijkt een onzinnige vraag en toch is de caseloadverlaging vergelijkbaar. Iedere jeugdbeschermer die met hart en ziel werkt, zal onrustig slapen van oplopende wachtlijsten. Laten we voorkomen dat de stress toeneemt en faciliteren in ondersteuning en begeleiding. Verbetering van de jeugdbescherming is een opgave voor de hele keten. Het is nog niet te laat om te voorkomen dat een ogenschijnlijk goede oplossing als caseloadverlaging uiteindelijk het probleem vergroot. 

Mariëtte van Leeuwen. partner Jeugd bij BMC