Werkenden met beperking verliezen koopkracht

Het kabinet heeft geen concrete plannen om de koopkracht van mensen die werken in de sociale werkvoorziening te verbeteren. Dat blijkt uit antwoorden op Kamervragen van GroenLinks-PvdA. Het kabinet noemt het ‘pijnlijk’ dat het Belastingplan 2025 en de hogere eigen bijdrage voor de Wlz ervoor hebben gezorgd dat een deel van de mensen met een laag inkomen er dit jaar op achteruit zijn gegaan.

Wlz

Kamerleden Lisa Westerveld en Esmah Lahlah stelden vragen aan het kabinet naar aanleiding van signalen van ‘bezorgde jongvolwassenen met een handicap’ omdat zij er tot wel 70 euro per maand op achteruitgaan omdat de eigen bijdrage voor de Wet langdurige zorg (Wlz) dit jaar sterk is verhoogd. Dat is het gevolg van de flinke minimumloonstijging in 2023. Om de eigen bijdrage voor de Wlz te berekenen wordt gekeken naar het inkomen van 2 jaar gekeken.

Beschut werk

Voor de meeste mensen is de hogere eigen bijdrage voor de Wlz dan ook geen probleem. Die groeit namelijk mee met het inkomen. Voor medewerkers van sociaal ontwikkelbedrijven speelt er echter nog meer, waardoor de verhoogde Wlz-kosten wel een probleem kunnen vormen. Hun inkomen is de afgelopen jaren maar beperkt gestegen, door het stilzwijgend verlengen van de cao. Dit in combinatie met de reguliere indexatie van de arbeidskorting leidt tot minder recht op arbeidskorting in 2025.

Lage inkomens de pineut

Eigenlijk heeft iedereen die minder dan 26.000 euro per jaar verdient last gehad van de wijzigingen in het belastingstelsel die sinds 1 januari 2025 zijn ingegaan. De algemene heffingskorting is namelijk verlaagd, maar daar tegenover stond een afname van het tarief in de eerste schijf. Voor iedereen die meer verdient dan 26.000 euro levert dat een voordeel op, maar wie onder dat bedrag zit heeft vooral nadeel van de verlaging van de algemene heffingskorting.

Nadeel tot 70 euro per maand

Het kabinet erkent in de antwoorden op de vragen van GroenLinks-PvdA dat kwetsbare groepen zoals de medewerkers van de sociale werkvoorziening daardoor onder druk staan. De staatssecretaris schrijft zelfs ervan bewust te zijn dat een financieel nadeel van 70 euro per maand voor deze mensen kan betekenen ‘dat zij moeten bezuinigen op essentiële uitgaven’. Verder laat hij ook weten dat het niet de bedoeling van het kabinet is geweest om deze groep te benadelen.

Geen oplossingen

Op de vraag of het kabinet een oplossing weet voor het ‘inkomensgat’, ondanks dat het onbedoeld is ontstaan, heeft de staatssecretaris eigenlijk geen antwoord. Hij noemt meer werken als optie, maar erkent tegelijkertijd dat die stap juist voor mensen met een arbeidsbeperking vaak niet haalbaar is. Ook wil het kabinet geen uitspraken doen over de cao ‘Aan de slag’, waar de medewerkers uit de sociale werkvoorziening onder vallen. ‘Het kabinet is geen partij in de cao-onderhandelingen voor de doelgroep.’

Gesprekken met de VNG

Wel kan de staatssecretaris in zijn antwoorden (vijf keer) aangeven dat er gesprekken gaande zijn tussen de VNG en het kabinet over de financiering van beschut werk. In 2023 kwam het toenmalige kabinet ook al met extra financiering over de brug, na jaren van geluiden uit de sector dat er onvoldoende geld was. Echter, die financiering dekte slechts één vijfde van het subsidietekort. Het kabinet laat weten in augustus met nieuw beleid te komen dat betrekking heeft op de koopkracht van verschillende doelgroepen.