Twentse thuiszorgstrijd over tarieven verhardt

De door de gemeenten geboden prijs van maximaal 19 euro per uur voor huishoudelijk verzorging is volgens de thuiszorgers Livio, Carinth en de Almelose Thuiszorg niet reëel. Woordvoerder Pieter Oosterhof van Livio: ‘Wij willen een kostendekkend tarief. Onderzoek in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid (zie kader onder) stelt dat minimaal een tarief van 2 tot 3 euro boven de geboden prijs nodig is, gezien de personeelskosten en overhead. Voor deze prijs kunnen wij niet leveren.’

Het aangevraagde ontslag moet volgens Oosterhof worden gezien als een preventieve maatregel. Bij zijn organisatie gaat het om vijfhonderd mensen. ‘De aanbesteding is nog niet afgerond. Mochten we de opdracht alsnog krijgen, dan trekken we de aanvraag meteen weer in. Maar krijgen we de opdracht niet, ja, dan kost het maanden om alles te regelen. Daarom hebben we het nu vast in gang gezet.’

Snoeihard

De Enschedese wethouder Ed Wallinga (PvdA) stuurde een open brief in reactie op de stap van de organisaties. Hij vindt de situatie ‘pijnlijk’, maar benadrukt dat het geboden tarief fatsoenlijk is. ‘De prijs is gebaseerd op de CAO thuiszorg, de gebruikelijke loonschalen, overhead, scholing en een winstmarge. Mijn conclusie is dan ook dat zorginstellingen die niet meedoen óf de bedrijfsvoering niet op orde hebben óf ervoor kiezen niet langer huishoudelijke hulp te willen aanbieden. De bal wordt echter bij de Twentse gemeenten gelegd: zij zouden te lage tarieven hanteren. Dat wordt snoeihard weerlegd doordat andere partijen, aangesloten bij dezelfde zorgbranche, wél een aanbieding doen binnen onze tarieven.’

Wallinga piekert er niet over de tarieven te herzien: ‘Als we de tarieven met 3 euro verhogen kost dat de gemeente Enschede al gauw 3 tot 4 miljoen extra, bovenop de tekorten die Enschede al heeft. (...) Mogelijk verwachtten de aanbieders dat de gemeenten de tarieven wel zouden verhogen. Dat doen we dus niet. We zadelen de belastingbetaler niet op met hogere lasten.’

Inspiratie

Twente is zeker niet de enige regio waar de aanbestedingsprocedure voor de thuiszorg voor problemen zorgt. Deze week werd ook bekend dat twee zorginstellingen naar de rechter stappen omdat ze de geboden prijs van Roosendaal en acht omliggende gemeenten niet werkbaar vinden. Mogelijk zijn ze geïnspireerd door collega-zorgverlener Brabant-Zorg dat meedong naar de thuiszorg in Oss en omgeving. De instelling dreigde met een kort geding, maar daar werden de tarieven na gesprekken bijgesteld, meldt het Brabans Dagblad. Ook Apeldoorn ligt overhoop met zorgaanbieders. Daar stapten twee aanbieders naar de rechter uit onvrede over de uitkomst van de aanbesteding. Meer over aanbesteden van thuiszorg op pag. 30

Kosten zijn een keuze

Huishoudelijke verzorging kost zeker 21 euro per uur. Dat zeggen veel thuiszorginstellingen die bij aanbestedingen met lagere uurtarieven van gemeenten worden geconfronteerd, met een rapport van PriceWaterhouseCoopers in de hand. Dat bureau deed eind vorig jaar voor het ministerie onderzoek naar de opbouw van de kostprijs van huishoudelijke verzorging. Daarbij werden 46 thuiszorginstellingen vergeleken.

Uit het onderzoek kwam een gemiddelde kostprijs in 2008 van ruim 21 euro per uur naar voren. Het rapport laat ook zien dat het te simpel is om die prijs nu als uitgangspunt in de discussie te hanteren, want gemeenten en zorginstellingen kunnen keuzes maken die de prijs naar boven of beneden beïnvloeden. Zo stellen sommige gemeenten opleidingseisen aan het personeel. Dan volgt: hoe hoger opgeleid, hoe duurder. Andere gemeenten eisen van de instellingen dat ze een bepaald percentage mensen met een uitkering aan werk helpen. De begeleiding kost extra.

Goedkoper wordt het als instellingen hun personeelsbestand beter mixen, zodat er geen duur personeel wordt ingezet voor eenvoudige klusjes. Daarnaast kunnen ze kostenbesparing halen uit de schaalgrootte: bij kleine instellingen bleek de kostprijs duidelijk hoger.

2010: duurdere zorg

Vast staat dat vanaf volgend jaar alle thuiszorginstellingen meer kosten maken. Vanaf 2010 is het ze verboden freelancers, de zogenaamde alfahulpen, in te zetten. Ze moeten daarvoor in de plaats een duurdere thuishulp inzetten. Gemiddeld scheelt dat ruim 7 euro aan personeelskosten (per uur, per persoon). Daarnaast hebben ze extra eenmalige kosten, zoals voor de werving van die thuiszorgers.

Correcties & Aanvullingen, geplaatst in Binnenlands Bestuur 44, 30 oktober 2009

In Twentse huiszorgstrijd over tarieven verhardt staat dat volgens het Brabants Dagblad de gemeente Oss na gesprekken met Brabant-Zorg de tarieven heeft bijgesteld. De tarieven zijn niet bijgesteld en Brabants Dagblad heeft dat op 26 september in een vervolgartikel rechtgezet.