Geen grip
De almaar stijgende uitgaven – en daarmee tekorten – voor jeugdzorg laten zien dat in verreweg de meeste gemeenten ook het college niet meer in control is. Dat is eigenlijk te eufemistisch uitgedrukt. Gezien de hoogte van de tekorten – samen honderden miljoenen – zou je misschien beter kunnen stellen dat ze het spoor bijster zijn.
Sinds de overname van een groot deel van het sociaal domein in 2015 weerklinkt uit gemeenteraden de klacht dat ze geen grip hebben op de uitgaven.
De oorzaken: een te complexe materie en een gebrekkige informatievoorziening vanuit het dagelijks bestuur. Dat maakt voor de raad (bij)sturen bijna onmogelijk. Onderzoek van diverse lokale rekenkamers heeft dat aangetoond. Deze week gebeurde dat nog door de rekenkamercommissie van de gemeente Zutphen, die ernstige verwijten maakte richting college (te lankmoedig) en het ambtelijk apparaat (te weinig ondersteuning).
De almaar stijgende uitgaven – en daarmee tekorten – voor jeugdzorg laten zien dat in verreweg de meeste gemeenten ook het college niet meer in control is. Dat is eigenlijk te eufemistisch uitgedrukt. Gezien de hoogte van de tekorten – samen honderden miljoenen – zou je misschien beter kunnen stellen dat ze het spoor bijster zijn. De oorzaken zijn legio. Gemeenten krijgen te weinig geld uit Den Haag, er is sprake van een toename van het beroep op de jeugdzorg en van toenemende complexiteit van de zorgvraag. Daarnaast pakt de zorg duurder uit, mede als gevolg van wat upcoding wordt genoemd: het inzetten van zwaardere zorg dan nodig is, waarbij gemeenten de rekening betalen. En dit is nog slechts een greep.
De gevolgen laten zich raden. Gemeenten moeten flink bezuinigen om hun begroting sluitend te krijgen. Dat betekent snijden in (andere) voorzieningen en uitgaven. De inkomsten vergroten door de lokale belastingen te verhogen is een andere optie, ware het niet dat het eigen belastinggebied daarvoor veel te klein is en steeds minder in verhouding staat tot de taken waarvoor gemeenten staan.
De oplossing is zo simpel niet. Er is niet minder dan een monster gecreëerd. De bestrijding ervan kan niet bij de gemeenteraden alleen worden gelaten. Ook in Den Haag kan men niet blijven wegkijken. Maar laat duidelijk zijn dat de oplossing niet alleen schuilt in (tijdelijk) extra geld. Er lijkt ook iets grondig mis met het stelsel als zodanig, waarbij het scheppen van aanbod automatisch vraag creëert.
Uit verschillende hoeken komt hetzelfde geluid: gemeentes ervaren weinig grip op de uitgaven binnen het sociaal domein. Tegelijkertijd dalen de budgetten en worden zorgvragen alsmaar complexer met flinke bezuinigingen als gevolg. Gemeenteraden zitten met de handen in het haar, zoekend naar de juiste oplossing.
Ondertussen heeft het rijk aangegeven extra geld te willen vrijmaken voor de uitvoering van de jeugdhulp. De intentie is om de gelden niet alleen te gebruiken om tekorten te dekken, maar de uitvoering duurzaam efficiënter te maken. Minister de Jonge (VWS) roept op om te investeren in betere regievoering, sturing en samenwerking waarbij meer eenheid en voorspelbaarheid moet ontstaan in het zorglandschap. Abstracte begrippen die pas gaan leven als het zorglandschap binnen gemeenten inzichtelijker worden. Maar hoe krijgen we dat voor elkaar?
Zorgpaden helpt u het zorglandschap van de gemeente of regio inzichtelijk te maken. Niet door lange trajecten met vele brainstormsessies en interviews. Daar is geen tijd voor. We laten uw data spreken. Het antwoord op bovenstaande vragen is er namelijk al. Het is alleen nog niet overzichtelijk gepresenteerd. Dat is precies wat Zorgpaden doet. Zorgpaden geeft inzicht in het zorglandschap, voor iedere gemeente, voor een vaste lage prijs.
Op veel plekken in het land wordt het berichtenverkeer al gebruikt om inzicht te geven in het sociaal domein. Zorgpaden is echter breder dan andere dashboards. Het biedt naast overzicht over waar cliënten in zorg zitten en waar kosten worden gemaakt, ook een overzicht hoe een cliënt zich door het zorglandschap beweegt. Hierdoor worden specifieke knelpunten zichtbaar. Zorgpaden biedt dus concrete aanknopingspunten voor rendement. Zowel op cliëntniveau als op aanbiederniveau. En kan dit voor het gehele sociaal domein.
Nieuwsgierig geworden? Neem contact op via j.buskens@transitiepartners.nl of 0634850212 en we laten zien wat Zorgpaden voor u te bieden heeft.