Preventie jeugdhulp komt onvoldoende van de grond

Het signaleren van onveiligheid bij jeugdigen moet beter. Ook moet meer preventief en samenhangend worden gewerkt. Dat stellen de vijf samenwerkende jeugdinspecties na onderzoek.

Regierol

De regierol komt eveneens onvoldoende uit de verf. Dit brengt het risico met zich mee dat informatie ontbreekt die ‘nodig is voor het duiden van signalen en het bepalen van passende zorg en ondersteuning’, stellen de jeugdinspecties. Dit Samenwerkend Toezicht Jeugd/Toezicht Sociaal Domein deed in zes gemeenten onderzoek. Over de bevindingen op vier thema’s maken de inspecties zich dusdanige zorgen, dat een aantal thema’s landelijk moet worden geagendeerd.

Lokale netwerken

Zo wordt te weinig integraal gewerkt, constateren de jeugdinspecties. Dit komt onder meer omdat lokale netwerken nog in ontwikkeling zijn en voorzieningen jaarlijks kunnen veranderen. Daardoor is het voor professionals ‘onduidelijk welke partijen zij kunnen benaderen om te zorgen dat passende en samenhangende hulp geboden wordt’, aldus de jeugdinspecties. Het bieden van samenhangende hulp wordt tevens bemoeilijkt omdat instanties voor jeugdhulp en de (jeugd)gezondheidszorg nog vaak gescheiden werelden zijn. Dat bemoeilijkt het bieden van samenhangende hulp.

Vroegsignalering

Bij acute situaties wordt weliswaar actie ondernomen, maar vroegsignalering van (gezins)problematiek staat onder druk, stellen de inspecties verder. Meer preventief werken is nodig. Het heen en weer schuiven van casuïstiek baren de jeugdinspecties eveneens zorgen. ‘Bij signalen van onveiligheid komt het voor dat casussen meerdere keren worden verwezen tussen instanties voordat zorg en ondersteuning daadwerkelijk plaatsvindt. Hierdoor kunnen veiligheidsrisico’s langer bestaan voordat deze worden aangepakt’, stellen de jeugdinspecties op basis van hun onderzoek.

Regisseur

Een van de gedachten achter de decentralisatie jeugdzorg was juist dat het af- en doorschuiven van hulpbehoevenden zou worden voorkomen, omdat, in het hele sociale domein, gewerkt zou worden volgens het adagium ‘een gezin-een plan-een regisseur’. Eerder constateerde ook het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in zijn eerste Overall rapportage sociaal domein. Rondom de transitie dat integraal werken in gemeenteland nog niet echt van de grond komt. Dit lijkt bevestigd te worden door de bevindingen van de jeugdinspecties. Zij hameren op goede informatie-uitwisseling en continuïteit in regievoering. Dat is ‘van essentieel belang voor het borgen van de veiligheid voor jeugdigen’. Daarbij is een gezamenlijke en samenhangende aanpak vanuit rijk, gemeenten, organisaties en professionals nodig.