Sluiten woning met kinderen kan: ‘soms helpen ze bij drugshandel’

Een burgemeester kan in uitzonderlijke gevallen overgaan tot het sluiten van een woning, ook wanneer daar kinderen wonen. Dat schrijft het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) in een nieuwe handreiking genaamd ‘Omgang met kinderen bij de aanpak van woonoverlast’. In de handreiking staat hoe ambtenaren, bestuurders en andere professionals goed om kunnen gaan met overlastsituaties zodat de kinderrechten gewaarborgd blijven.

Rol kind

De rol van het kind bij overlastsituaties verschilt in de praktijk sterk. Kinderen kunnen slachtoffer zijn van overlast door buren, opgroeien in een huishouden dat overlast veroorzaakt, maar ook zelf de bron van de overlast vormen. Standaardmaatregelen, zoals bijvoorbeeld een gedragsaanwijzing of het sluiten van een woning, zijn niet altijd mogelijk of wenselijk als er kinderen betrokken zijn.

Maatregelen

Sinds de Wet aanpak woonoverlast mogen naast rechters ook burgemeesters een gedragsaanwijzing opleggen aan overlastgevers. In zo’n aanwijzing wordt bijvoorbeeld formeel vastgelegd, eventueel onder last van een dwangsom, dat iemand bepaalde overlast niet meer mag veroorzaken. Het is een lichtere maatregel dan het sluiten van een woning, maar daarmee misschien juist wel complexer, aldus het CCV. ‘Verhuurders, gemeente en politie zitten vaak met de handen in het haar.’ De overlastgevers blijven namelijk in de woning wonen, en de vraag is maar of de maatregel iets oplevert.

Gedragsaanwijzing niet altijd mogelijk

Als er kinderen in het huishouden aanwezig zijn is de situatie volgens het CCV nog complexer. Als zij onderdeel zijn van de overlast is het vaak niet haalbaar en handhaafbaar om de kinderen zelf een gedragsaanwijzing op te leggen. Doorgaans zijn de ouders formeel de huurder, dus is het niet mogelijk een consequentie als een dwangsom of ontruiming op te leggen. Toch hangt het af van de situatie. ‘Een professional die zelf moeder is, sprak met een kind dat steeds een vuurtje maakte in de tuin. Daar waren goed afspraken mee te maken.’

Maatwerk

Dat raakt direct de kern van het advies van het CCV, namelijk dat nog meer maatwerk geboden is wanneer er kinderen betrokken zijn bij de casus. Soms zijn de kinderen alleen slachtoffer, maar soms zijn ze juist de primaire daders. ‘In een andere casus dealden de meerderjarige kinderen, en mochten de ouders blijven nadat de kinderen uit de woning waren gezet’, zo leest de handreiking. Ook wanneer kinderen alleen slachtoffer zijn kan sluiting of ontruiming van de woning een optie zijn.

Kinderrechten

Daarbij is het volgens het CCV van belang om de kinderrechten een belangrijke plek in het proces te geven. Sterker nog: et negeren van de belangen van kinderen is verboden. Enerzijds leven kinderen uit een huishouden waar overlast is vaak in een te lage levensstandaard, maar anderzijds kan een interventie ook juist problemen veroorzaken. ‘Professionals waarschuwen dat in dit soort zaken ook huiselijk geweld op de loer ligt. Er is geen uitlaatklep meer, en de boel kan escaleren.’ Volgens het CCV hebben burgemeesters bijvoorbeeld nog te weinig aandacht voor de impact van gedragsaanwijzingen op de aanwezige kinderen in het gezin.