80 gemeenten verlagen eigen bijdrage Wmo

De eigen bijdrage voor Wmo-voorzieningen is dit jaar in tientallen gemeenten verlaagd of (deels) afgeschaft. Een aantal gemeenten gaat dat vanaf januari doen. Dat blijkt uit een (nieuwe) inventarisatie van Binnenlands Bestuur.

Initiatiefvoorstellen

Het nieuws dat veel mensen afzien van zorg door de (hoge) eigen bijdrage en/of onaangenaam worden verrast door fikse rekeningen, leverde begin dit jaar veel commotie op. Niet alleen in gemeenteland, maar ook in ‘Den Haag’ en bij belangenverenigingen voor ouderen en chronisch zieken. Kamervragen over de onderzoeksresultaten van Binnenlands Bestuur en Ieder(in) naar – de gevolgen van – het eigen bijdrage-beleid voor inwoners met een Wmo-voorziening gingen vooraf aan een Kamerdebat. In diverse gemeenten wilden raadsleden weten of ook in hun gemeenten hulpbehoevenden afzagen van zorg door te hoge eigen bijdragen. Verschillende gemeenten besloten zelf onderzoek te doen naar de gevolgen van hun eigen bijdragebeleid. Her en der werden moties en initiatiefvoorstellen (Amsterdam, Tilburg) ingediend om eigen bijdragen te verlagen of af te schaffen. Sinds februari, toen Binnenlands Bestuur over de onderzoeksresultaten publiceerde, is in tientallen gemeenten het eigen bijdragenbeleid aangepast.

Inkomensdrempel

Uit een nieuw overzicht dat het CAK voor Binnenlands Bestuur heeft gemaakt, blijkt dat dit jaar 42 gemeenten de eigen bijdrage hebben aangepast; vorig jaar deden 17 gemeenten dat. Het CAK berekent en int voor alle gemeenten de eigen bijdrage voor Wmo-(maatwerk)voorzieningen. Deze 42 gemeenten hebben het marginaal tarief verlaagd, de inkomensdrempel verhoogd, de maximale periodebijdrage verlaagd of gekozen voor een combinatie, waardoor zorggebruikers per saldo minder eigen bijdrage betalen. Sommige gemeenten hebben aan meerdere ‘knoppen’ tegelijkertijd gedraaid zoals Alblasserdam, Heemstede, Meerssen, Oudewater en Vaals.

Uurprijs

Naast deze drie instrumenten zijn er ook andere maatregelen die gemeenten kunnen nemen, zoals verlaging van het uurtarief die voor de berekening van de eigen bijdrage wordt gebruikt. Ze kunnen ook kiezen voor het schrappen van de eigen bijdrage voor specifieke Wmo-voorzieningen of specifieke doelgroepen. Gemeenten die alleen hier voor kiezen, komen niet in het CAK-overzicht voor. Zoals Baarn, die de uurtarieven voor dagactiviteiten en begeleiding heeft verlaagd en Aalsmeer die vanaf deze maand voor begeleiding een lagere prijs in rekening brengt. Sommige gemeenten hebben met terugwerkende kracht per januari de eigen bijdrage verlaagd en deels geschrapt, zoals de zes Drechtsteden.

Tachtig gemeenten

Daarnaast hebben zo’n twintig gemeenten het overschot van vorig jaar op de Wmo 2015 gebruikt om de eigen bijdrage te verlagen of te schrappen, bleek uit recent onderzoek van Binnenlands Bestuur en de NOS onder 217 gemeenten. Het gaat onder meer om Gouda, Renswoude, Helmond, Nijkerk, Woensdrecht en Zederik. Samen met de 42 gemeenten die via het CAK aan de eigen bijdrage ‘sleutelen’, hebben voor zover bekend dit jaar een krappe 80 gemeenten de financiële pijn voor zorgbehoevende inwoners verzacht.

Lagere kostprijs

Een aantal gemeenten heeft besloten per 2017 de eigen bijdrage af te schaffen of te verlagen. Zo schrappen Schijndel, Sint-Oedenrode en Veghel (vanaf 1 januari: de nieuwe gemeente Meierijstad) voor inwoners tot 110 procent van het sociaal minimum de eigen bijdrage helemaal. Voor begeleiding, dagbesteding en kortdurend verblijf wordt vanaf januari een lagere kostprijs doorgevoerd, waarmee de eigen bijdrage voor iedereen die van deze voorzieningen gebruikt maakt, lager wordt. Ook Ede, Raalte, en Simpelveld passen hun beleid vanaf januari ten gunste van Wmo-gebruikers aan. Belangrijkste reden voor gemeenten die het beleid hebben aangepast, is dat zij willen voorkomen dat inwoners noodzakelijke ondersteuning mijden vanwege de eigen bijdrage.