Jeugdhulporganisaties: staatssecretaris wil vooral besparen

Staatssecretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid, ChristenUnie) staart zich bij zijn verbeteringsplannen voor jeugdhulp en -bescherming blind op besparingen. Dat vinden belangen- en beroepsorganisaties in de jeugdzorg.

De organisaties schrijven dit in een gezamenlijke brief aan de vaste Kamercommissie voor VWS, die op 20 april over de jeugdhulp- en bescherming zal spreken.

De brief is breed ondertekend, door belangenbehartigers van cliënten, medewerkers en zorgaanbieders, vanuit alle specialismen op jeugdhulpgebied. Zij zeggen er ‘niet gerust’ op te zijn dat de bewindsman zich bij het vaststellen van de zogeheten ’Hervormingsagenda Jeugd’ laat leiden door verbeteringen in het stelsel. ‘De nadruk ligt nog steeds te zeer op het realiseren van besparingen’, aldus de briefschrijvers.

Normeren behandelduur

Als voorbeeld verwijzen de organisaties naar een recente brief en rapport van de staatssecretaris, die denkt aan ‘het normeren van de behandelduur’, nu is gebleken dat jongeren steeds langer hulp krijgen. Ook kunnen volgens de onderzoekers op basis van specifieke diagnoses grenzen gesteld worden aan de behandelduur. Een suggestie is ook dat gemeenten na een half jaar kunnen besluiten een herindicatie af te geven.

Tweede keer vastgelopen

Het overleg met de VNG over afspraken ligt voor de tweede keer langdurig stil en lijkt vooral vastgelopen te zijn op afspraken over geld. Daarmee wordt de jeugdzorg tekort gedaan, vinden de ondertekenaars van de brief. ‘De indruk lijkt soms te bestaan dat alleen het financiële geschil tussen Rijk en gemeenten nog maar beslecht hoeft te worden en dat er dan een Hervormingsagenda ligt die direct op instemming van alle betrokken partijen kan rekenen. Zo eenvoudig ligt het echter niet.’

Afdwingbaar

De jeugdhulporganisaties vinden afspraken pas zinvol als ze afdwingbaar zijn. Zo blijken gemeenten zich lang niet altijd te houden aan de eerder door allen onderschreven gemeenten afgesproken Norm voor Opdrachtgeverschap voor jeugd, beschermd wonen en maatschappelijke opvang. ‘Het naleven van de afspraken uit de Hervormingsagenda is cruciaal om echt iets te doen aan de enorme administratieve lasten en bureaucratie. Deze naleving van de afspraken en het afdwingen hiervan zijn onvoldoende geborgd in de huidige voorstellen.’

Gedwongen tot stilstand

De hervormingsagenda had er eigenlijk begin 2022 moeten liggen en is daarmee ruim een jaar ‘over tijd’. Verder dan een belofte om ‘dit voorjaar’ tot besluitvorming te komen, wilde Van Ooijen onlangs niet gaan. Volgens de organisaties is echter haast geboden bij het doorhakken van knopen, omdat ze nu deels zelf ook gedwongen worden tot stilstand en last te hebben van het ‘slecht functionerende’ stelsel. Bijna overal zijn wachtlijsten en het ontbreekt aan passende zorg voor met name jongeren en gezinnen met complexe problemen, en voor kinderen met beperkingen en chronische aandoeningen.

Versnippering

Daarnaast is de werkdruk in de sector hoog en worden jeugdprofessionals van het werk gehouden door administratieve handelingen. Verder zit versnippering van inkoop verbetering in de weg, per gemeente in plaats van per regio of bovenregionaal, met telkens onderhandelingen en afwijkende afspraken.