Sociale wetten op de kop

Deze uitspraak van minister Kamp was het voorpaginanieuws j.l. zaterdag in de Volkskrant. De krant vond de nieuwswaarde hiervan blijkbaar groter dan de snel om zich heen grijpende ontwikkelingen in de Arabische wereld aan de zuidflank van onze Europese Unie.

Terwijl er toch weinig nieuws onder de zon is. Aanpassingen van de sociale wetten in ons land zijn de afgelopen decennia eerder regel dan uitzondering geworden. En dat dit gepaard gaat met stevige politieke uitspraken en daarop volgend politiek ‘gedoe’ is ook een vertrouwd verschijnsel.

Wat wel opvalt is dat de demografische ontwikkelingen en bijvoorbeeld de hierdoor verwachtte tekorten op de arbeidsmarkt steeds pregnanter als de reden voor de noodzakelijke veranderingen worden aangevoerd. Maar dit alles wel weer in de beperkte nationale context.

Net zoals de eindredacteur van de Volkskrant zaterdag de internationale context ten onrechte van minder belang vond, wordt deze in de discussie over onze sociale zekerheid stelselmatig vergeten of onderschat.

Neem de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. We leven al weer vele jaren in een Europese Unie met vrij verkeer van mensen, goederen en kapitaal. De laatste twee hebben een stormachtige ontwikkeling te zien gegeven, terwijl de migratiestromen van werkenden binnen de Unie een veel gematigder beeld te zien geven.

Structurele tekorten vs. overschotten op nationale arbeidsmarkten zullen dit beeld echter gaan veranderen, zeker voor de groepen vakkrachten en hoogopgeleide jongeren. Daarbij geholpen door de voortgaande penetratie van het engels als tweede taal en van de sociale media als ‘grenzendoorbreker’.

Het effect van de Europese Unie op de arbeidsmigratie zal de komende decennia pas voor het eerst echt zichtbaar worden. Dit gevoegd bij de te verwachten forse productiviteitsverbeteringen die arbeidskrapte en looninflatie zullen oproepen, maken het noodzakelijk om meer dan thans gebruikelijk, de nationale discussies over sociale zekerheid en arbeidsmarkt in Europees perspectief te voeren.

Als we dat gaan doen, dan zou dat pas echt voorpaginanieuws zijn!

Joop Linthorst