'Rijk moet gemeenten helpen met goed onderzoek'

Gemeenten hebben behoefte aan goed onderzoek naar demografische ontwikkelingen om beleid te kunnen maken op het feit dat mensen langer zelfstandig moeten blijven wonen. Het rijk zou hierin een rol moeten spelen, vindt het Aanjaagteam Zelfstandig Wonen.

Onderzoeksprogramma
Het team, onder leiding van voorzitter Marnix Norder, heeft haar eindrapportage aangeboden aan staatssecretaris Martin van Rijn (PvdA, VWS). Naast de conclusie dat gemeenten nog moeten groeien in hun rol regisseur op dit gebied, heeft Norder ook een aantal adviezen aan het rijk. Eén daarvan is de behoefte aan goed onderzoek naar demografische ontwikkelingen. ‘Grote gemeenten kunnen dat soms zelf wel onderzoeken’, vertelt Norder, ‘maar bij middelgrote gemeenten zie je al dat het lastig is en kleine gemeenten komen er helemaal niet aan toe. Het rijk moet voor een goed onderzoeksprogramma zorgen waarin facts en figures structureel in kaart gebracht worden. Dan ontstaat er een kennisachtergrond waar gemeenten mee kunnen werken.

Lappendeken van regio's
Ook moet de regio-indeling op de schop, vindt Norder. Nederland is een lappendeken van regio’s waarin gemeenten samenwerken op het gebied van onder meer zorg , veiligheid, jeugd en werk. Verzorgenden en verplegenden, maar ook mensen in het welzijnswerk hebben met gemeenten te maken die in allerlei verschillende regio’s ingedeeld zijn. ‘Heel vervelend’, vindt Norder. ‘Voor de professional is het niet duidelijk waar hij moet zijn en wie hij moet hebben. Ik hoor van mensen in het veld dat problemen die simpel opgelost kunnen worden, stranden in vergadercircuits en overlegstructuren die maanden duren. En dus gaan bestuurders het anderblasiusbbs oplossen. Dat kan veel simpeler als misschien een volgend kabinet voor een homogene regioindeling zorgt.’

Loslaten
Als derde tip wil Norder aan de rijksoverheid meegeven dat het kabinet meer durf moet tonen als het gaat om het loslaten van de bestuurlijke verantwoordelijkheid. ‘Decentraliseren is dat lokaal wethouders, ambtenaren en professionals keuzes maken. Het rijk moet zorgen dat de ruimte er is voor hen en accepteren dat lokaal verschillende besluiten genomen worden.’ Het rijk moet daar niet tussendoor fietsen, vindt Norder. En dat geldt ook voor het moment dat het op het toetsen van het beleid aankomt. ‘Laat dat aan de raad, dat is prima. Want als er vanuit Den Haag te veel angst is dat men het lokaal niet kan, valt alles stil.’