Oost west, thuis niet al te best
Als het rijk, lokale overheden en woningbouwverenigingen niet snel meer werk maken van het realiseren van veel meer geschikte en betaalbare woningen, is de belofte van ‘langer zelfstandig thuis’ gedoemd te mislukken. Dat betoogt Illya Soffer in haar nieuwste column.
Dat langer zelfstandig thuis wonen voor ouderen specifieke problemen oplevert, weten we. Met het recente belangwekkende onderzoek Wonen met een Beperking door de Patiëntenfederatie, het Landelijk Platform GGz en Ieder(in), zijn nu ook voor andere doelgroepen de knelpunten bij het zelfstandig wonen in beeld. Aan dit onderzoek namen 4.600 mensen deel. Mensen van verschillende leeftijden en met allerlei beperkingen: lichamelijke of zintuigelijke beperking, chronische ziekte, verstandelijke beperking of psychische aandoening.
Langer zelfstandig thuis wonen hebben velen hoog in het vaandel, zeker nu het VN-verdrag voor mensen met een beperking is geratificeerd, waarin dat zelfstandig wonen ook staat. Veel mensen met beperkingen hebben zorg en ondersteuning nodig om zelfstandig thuis te kunnen wonen. Dat kan gaan om verzorging en verpleging, om thuishulp, en vaak gaat het ook om individuele begeleiding aan huis of dagbesteding.
Bijna de helft van alle deelnemers aan het onderzoek geeft aan dat hun woning niet geschikt is om goed zelfstandig te wonen. Er zijn nauwelijks geschikte, toegankelijke en betaalbare woningen, in een passende omgeving voor hen beschikbaar. Verhuizen zit er niet in. De meeste mensen met fysieke of zintuigelijke beperkingen zijn aangewezen op woningaanpassingen. Maar ruim een derde van deze groep geeft aan dat het ondanks die aanpassingen behelpen blijft. Van alle mensen in dit onderzoek geeft twintig procent aan onvoldoende zorg en ondersteuning te ontvangen om zelfstandig te kunnen wonen. Voor mensen die afhankelijk zijn van thuishulp of individuele begeleiding is dit zelfs veertig procent.
Niet verwonderlijk dus dat mensen met beperkingen zich veel vaker dan gemiddeld eenzaam en geïsoleerd voelen en zich niet thuis voelen in hun buurt. De nabijheid van vrienden, kennissen, familie, opleiding of werk, helpt bij het doorbreken van dat isolement. Maar juist omdat het aantal beschikbare woningen in de meeste gemeenten zo laag is, hebben mensen met een beperking doorgaans niets te kiezen. Dat beperkt ook hun gevoel van zelfredzaamheid en eigen regie. Zaken waar de meesten van hen juist zo naar verlangen.
Bijzonder problematisch en ondergesneeuwd is overigens de positie van jongeren met een beperking of chronische ziekte op de woningmarkt. Vanwege het tekort aan geschikte, betaalbare, toegankelijke woningen en onvoldoende inkomen, moeten veel van hen noodgedwongen veel langer dan zij willen bij hun ouders blijven wonen.
Er is redelijk wat aandacht voor de woonsituatie van ouderen die langer zelfstandig thuis moeten blijven wonen, maar het lukt nauwelijks voor andere doelgroepen voldoende politieke urgentie te krijgen. Volstrekt onterecht, want waar ouderen misschien een paar jaar moeten overbruggen in een ongeschikte woning, moeten mensen met beperkingen dit hun leven lang!
Als het rijk, lokale overheden en woningbouwverenigingen niet snel meer werk maken van het realiseren van veel meer geschikte en betaalbare woningen, is de belofte van ‘langer zelfstandig thuis’ gedoemd te mislukken. Hoog tijd om naast de puzzelstukken rond zorg, ondersteuning, inkomen, vervoer, onderwijs en werk, ook de woonsituatie aan de keukentafel te bespreken. Alleen in samenhang daarmee wordt zelfstandig leven voor mensen met een beperking passend.
Illya Soffer, directeur Ieder(in)
Reacties: 2
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.