Wet na brandbrief burgemeesters razendsnel aangepast

De brandbrief heeft geholpen, de wet is verbeterd. Burgemeester Jacques van der Tak van de gemeente Westland kan tevreden zijn over de zo gewenste uitzondering in de Wet aanpak schijnconstructies (WAS). Als burgemeester van de gemeente met de meeste kassen ter wereld heeft hij veel te maken met buitenlandse werknemers. Bij die groep komen schijnconstructies door malafide werkgevers nogal eens voor. ‘We hebben zelf om deze wet gevraagd,’ benadrukt Tak, tevens voorzitter van de samenwerkende tuinbouwgemeenten en-provincies; Greenport Holland overheden. ‘Maar we hadden een groot probleem met een onderdeel in de uiteindelijke wet: het verbod op inhoudingen op het salaris.’

Gemeenten verantwoordelijk
Thuiszorgmedewerkers, schoonmakers, bouwvakkers en ook werknemers in de tuinbouw zijn kwetsbaar voor oneerlijke betaling in de vorm van schijnconstructies. Met het invoeren van de Wet aanpak schijnconstructies (WAS) kunnen opdrachtgevers, zoals gemeenten, zich hier niet meer afzijdig van houden. De wet werd in juli van dit jaar aangenomen, per 1 januari 2016 gaat het in. Voor overheden wordt het nu dus oppassen geblazen. Die zijn nu namelijk ook verantwoordelijk voor een eerlijke beloning van het personeel van hun onderaannemers.

Huisjesmelkerij
Allemaal maatregelen die de arbeidspositie van de buitenlandse werknemer moeten beschermen. Toch zou het verbod op inhouding van bijvoorbeeld huur en vervoer volgens betrokken gemeenten juist averechts werken. 'Het kind wordt met het waswater weggegooid,' aldus Van der Tak. Hij zei daar eerder over: ‘Misstanden zoals onzichtbare schijnconstructies, een verhoogd risico op het maken van schulden, onveilige woonsituaties en huisjesmelkerij in met name grote steden dreigen.(…) Door dit verbod bestaat de kans dat werkgevers deze inhoudingen via omwegen op mogelijk illegale wijze en in ieder geval buiten het zicht van de overheid zullen innen. De handhavingsmogelijkheden voor gemeente en provincie zijn beperkt. Daarnaast en minstens net zo belangrijk: een dergelijk verbod doet geen recht aan de afspraken die op goede wijze via de cao’s tot stand zijn gekomen tussen werknemers en een aantal werkgevers.'
 
Motie Mulder 

Een brandbrief van de gemeenten en provincies verenigd in Greenport Holland legde duidelijk gewicht in de schaal. Ook het feit dat zowel de VNG als Cedris tegen het inhoudingsverbod was had effect. Die laatste vreest eveneens dat de doelgroep van beschut werken, Wajong en Wsw-ers betalingsachterstanden oplopen als de huur niet op het salaris kan worden ingehouden. Enkele dagen na de brandbrief stemde een meerderheid van de Kamer in met de motie van Anne Mulder (VVD) om een uitzondering voor bonafide bedrijven in de wet op te nemen.