Deeloplossing ravijnjaar: stevige lokale teams als spil in sociale basis

Hoe investeer je in preventie en dus in de sociale basis, terwijl je uitgaven voor specialistische hulp blijven groeien en je budget vanaf het ravijnjaar krimpt? Hoe draag je bij aan de ambitieuze plannen van het Rijk om de jeugdbeschermingsketen beter te gaan organiseren? Complexe vragen voor gemeenten en, toegegeven, een een-op-eenoplossing met direct resultaat is niet voorhanden. Wel gaat het om het op gang brengen van een beweging met kansen voor de langere termijn. En stevige lokale teams zijn daarbij een deel van het antwoord. Teams die de spil zijn in de sociale basis en ter plekke ondersteunen in plaats van problematiseren en doorverwijzen

Ter plekke ondersteunen: een uitdagende verandering, want ondertussen blijven de wachtlijsten groeien. En er ligt nog zoveel meer werk. Maak daarom eerst een doordachte aanpak die jouw team toekomstproof maakt zodat je de sociale basis versterkt, waardoor minder tijd verloren gaat aan het stellen van indicaties.

Knelpunten toekomstscenario

Een van de landelijke ontwikkelingen die vraagt om een stevig lokaal team is het toekomstscenario kind- en gezinsbescherming. Dit programma richt zich op een eenvoudigere, gezinsgerichte aanpak die transparantie, rechtsbescherming en verbetering omarmt. Het scenario gaat ervan uit dat de lokale teams in ieder geval in staat zijn om passende hulp te bieden, vroegtijdig signalen van onveiligheid op te pakken en door te verwijzen en de regie te voeren over de casus.

Een andere ontwikkeling is de hervormingsagenda jeugd. Hierin ligt de opdracht dat lokale teams aanwezig zijn op plaatsen waar inwoners van nature komen, een verbinding zijn naar de sociale basis en zelf meer vrij toegankelijke hulp bieden in plaats van doorverwijzen naar specialistische hulp.

We zien de potentie van beide ontwikkelingen, maar ook de knelpunten.

Geen tijd en ruimte

Het versterken van de lokale teams is een cruciale voorwaarde om het toekomstscenario en de hervormingsagenda te laten slagen. Maar in de praktijk zien we dat veel lokale teams nog niet zo ver zijn. Want zij hebben te maken met hoge werkdruk, personeelsverloop, gebrek aan tijd en ruimte voor leren en ontwikkelen, en onvoldoende afstemming en samenwerking met partners in de keten en het netwerk.

Om te kunnen groeien in het zoeken naar oplossingen, in bijvoorbeeld de sociale basis of in collectief aanbod, zijn tijd en ruimte voor de uitvoeringsprofessional cruciaal. Ruimte om te leren en reflecteren. Dit is vaak precies wat in pilots en proeftuinen goed gaat, maar waar zorgen leven als dit opgeschaald moet worden.

Aanpak is maatwerk

Willen we de kracht van lokale teams benutten, dan moeten we het fundament met een aantal bouwstenen versterken. Maar verwacht geen one-size-fits-all-oplossing. Want elke gemeente heeft zijn eigen context, uitdagingen en mogelijkheden. Daarom bieden wij maatwerktrajecten aan, waarbij we samen met de gemeente kijken naar:

• De opdracht
  Wat is de visie, ambitie en doelstelling van de gemeente voor het lokale team? Wat wordt er van het team verwacht en hoe wordt dit gemonitord en geëvalueerd?
• De inrichting
  Hoe is het lokale team samengesteld, georganiseerd en gefinancierd? Welke taken, rollen en verantwoordelijkheden heeft het team en hoe worden deze verdeeld?
• De uitvoering
  Hoe werkt het lokale team in de praktijk? Hoe gaat het team om met de vraag en het aanbod van hulpverlening, de afstemming en samenwerking met andere partijen en de kwaliteit en veiligheid van de dienstverlening?
• De cultuur
  Wat zijn de normen, waarden en overtuigingen die het gedrag van het team beïnvloeden? Hoe wordt er omgegaan met feedback, leren en verbeteren en innovatie?

Daarna: 

1. maken we een analyse 
   van de huidige- en de gewenste situatie.
2. stellen we een plan van aanpak op 
   waarin we concrete acties, mijlpalen en indicatoren vastleggen om naar de gewenste situatie toe te werken.
3. betrekken we alle stakeholders
   zowel binnen als buiten het team, om draagvlak en eigenaarschap te creëren.
4. ondersteunen we de implementatie 
   van het plan van aanpak met advies, training, intervisie en procesbegeleiding.
5. evalueren 
   we de voortgang en de resultaten.
6. sturen we bij 
   waar nodig.