Omdat er te weinig is voor allen, mogen de armen bijspringen!

Dat is de kern van het beleid van dit kabinet. Al jarenlang staan de laagste inkomensgroepen onder druk. Deze druk wordt door de nieuwste aanscherpingen van de Wwb opnieuw opgevoerd. De kloof tussen arm en rijk wordt groter en groter.

Het aantal mensen in Nederland dat onder de armoedegrens leeft (of beter gezegd: moet zien te overleven) neemt weer toe. Het is nu al ongehoord groot. Voor een welvarend en beschaafd land als het onze kan dit niet anders genoemd worden dan ‘barbaars’. Het ergste en meest ergerlijke daarbij is dat mensen die dit armoedelot treft steeds onbeschaamder aan de kant worden gezet met een zelfgenoegzame verwijzing naar zelfredzaamheid.

De nu door het kabinet voorgestelde aanscherpingen van de Wwb versterken deze teneur. Er zijn ongetwijfeld verzachtingen mogelijk van de voorgestelde verslechteringen. We roepen de Kamerfracties op deze verzachtingen ook te bewerkstelligen: alle doekjes voor het bloeden helpen. Maar de basale kwestie betreft de groeiende vanzelfsprekendheid waarmee sociale ongerijmdheden worden voorgesteld en geaccepteerd.

Wat is er met ons land aan de hand dat de zwaarste lasten op de schouders gestapeld worden van de groepen met de minste draagkracht?

Wat is er met ons land aan de hand dat mensen die een beroep doen op ons stelsel van sociale zekerheid steeds meer en steeds onbeschaamder in een kwaad daglicht worden gezet?

Mensen met een uitkering zouden niet of in ieder geval onvoldoende bereid zijn hun verantwoordelijkheid te nemen in de samenleving. In een mantra van dwang-en-drang-taal wordt dat beeld stelselmatig opgeroepen. Framing heet dat. Het past in het oude patroon van ‘naming, blaming and shaming’.

Wat is er met ons land aan de hand dat met name de laagste inkomensgroepen steeds individueler worden aangesproken op mankementen in onze samenleving?

Eigen verantwoordelijkheid is de positieve mantra waarmee deze negatieve beeldvorming wordt gevoed. Miskend wordt dat verantwoordelijkheid een sociaal begrip is: de samenleving moet zo zijn ingericht dat individuele leden van die samenleving hun bijdrage aan die samenleving kunnen leveren, waarbij rekening wordt gehouden met persoonlijke omstandigheden en capaciteiten.

De anti-armoedebeweging heeft intussen de fracties in de Tweede Kamer opgeroepen er alles aan te doen om te ont-stapelen en ervoor te zorgen dat bezuinigingsmaatregelen niet allemaal op dezelfde deurmatten terecht komen.

Naast deze tegen-houd-acties worden de Kamerfracties opgeroepen tot bevorderacties die ertoe bijdragen dat mensen ook in omstandigheden komen te verkeren dat ze mee kunnen (blijven) doen aan de samenleving. Dat vraagt op dit moment om twee hoofdacties: werkgevers dwingend uitnodigen werkplekken beschikbaar te stellen voor mensen met enigerlei arbeidshandicap; voldoende middelen beschikbaar houden om het proces van meedoen te begeleiden en te ondersteunen.

In het dagelijkse werk van de anti-armoedestrijd hebben de organisaties die deelnemen in de Sociale Alliantie de volgende ervaring opgedaan: als je werkt aan de waardering van mensen, als je mensen kansen biedt, als je mensen ondersteunt op maat, dan staan mensen weer op en zetten ze zichzelf weer op de rails. Dat is positief voor de mensen en positief voor de samenleving als geheel. De overheid hoort dat proces te ondersteunen en niet te frustreren.