NIVEL: Informatie Wmo voor mantelzorgers ontoereikend

Het staat slecht gesteld met de informatievoorziening over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) aan familieleden van verstandelijk gehandicapten, concludeert het Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg (NIVEL). Zo blijkt dat in 2016 twee derde van de familieleden van verstandelijk gehandicapten, die vaak als mantelzorger optreden, niet op de hoogte was van het bestaan van onafhankelijke cliëntondersteuning.

Driejarenstudie

Het NIVEL onderzocht drie jaar lang in welke mate familie van licht tot matig verstandelijk gehandicapten op de hoogte is van de veranderingen op het gebied van de Wmo en de Wet langdurige zorg (Wlz). In 2014 werd onderzocht in hoeverre familieleden bewust waren van de aankomende veranderingen, in 2015 werd hen gevraagd hoeveel zij van die veranderingen gemerkt hebben in het eerste jaar. Vorig jaar werd onderzocht hoe bekend familieleden waren met het Wmo-loket en het wijkteam en in hoeverre er gebruik werd gemaakt van ondersteuning. 

Onduidelijkheid

Uit de drie onderzoeken blijkt dat er nog een wereld te winnen is wat het informeren van familieleden van gehandicapten betreft; hoewel de grote meerderheid in 2014 wist dat er grote veranderingen aankwamen, gaf slechts 6 procent van de 219 ondervraagden aan dat ze zich volledig geïnformeerd voelt. Voor 43 procent was niet of nauwelijks duidelijk welke invloed de wetswijzigingen op hun situatie zou hebben. Vijfentachtig procent maakte zich in enige mate zorgen. 

Onafhankelijke Cliëntondersteuning

Uit het in 2016 uitgevoerde onderzoek blijkt dat de familieleden vaak niet weten dat er mogelijkheden zijn voor onafhankelijke cliëntondersteuning;  slechts één derde van de geënquêteerden is van deze optie op de hoogte. Met onafhankelijke ondersteuning kunnen familieleden van verstandelijk gehandicapten onder meer advies in winnen over zaken rond huisvesting, werk of dagbesteding, zorg, onderwijs en opvoeding. Gemeenten zijn onder de Wmo dan ook verplicht die ondersteuning te leveren. Aan familieleden van cliënten met een Wlz-indicatie werd gevraagd of zij bekend zijn met hun gemeentelijk Wmo-loket of sociaal wijkteam. Daarop antwoordde bijna 60 procent dat ze hier niet mee bekend is.

Aanbevelingen

NIVEL raadt gemeenten aan om meer te doen aan de desbetreffende informatievoorziening. Zo raden de onderzoekers aan dat gemeenten vaker gebruik maken van de media om informatie te verspreiden, en wordt gewezen op de mogelijkheid om folders in publieke gebouwen te verspreiden en informatieavonden te organiseren. Ook in gesprekken met het Wmo-loket en het sociaal wijkteam zou vaker gewezen kunnen worden op de beschikbaarheid van onafhankelijke cliëntondersteuning.