Aanbestedingsprocedure jeugdzorg en Wmo versoepeld

De aanbestedingsprocedures voor jeugdzorg en Wmo worden vereenvoudigd. Een uitgebreide gunningssystematiek is niet langer verplicht bij aanbesteden in het sociaal domein. Gemeenten mogen in bepaalde gevallen opdrachten gunnen aan een kleine groep van beste zorgaanbieders. De Jeugdwet en de Wmo moet hiertoe worden aangepast. Dat heeft minister Hugo de Jonge (VWS) vrijdag aan de Kamer laten weten.

Ingewikkelde procedures

Gemeenten zijn vanwege de Europese aanbestedingsrichtlijn voor het sociaal domein in de meeste gevallen verplicht om de gemeentelijke zorg openbaar en Europees aan te besteden. Gemeenten kunnen ook kiezen voor een Open House-constructie, waarvoor geen aanbestedingsprocedure gevolgd hoeft te worden. De minister is bepaald geen fan van Open House. De Jonge probeert al tijden in Brussel die aanbestedingsverplichting voor het sociaal domein van tafel te krijgen. Vooruitlopend op een eventuele Europese herziening wil de minister nu via nationale wetgeving het inkopen voor gemeenten en zorgverleners vereenvoudigen. ‘Gesprekken tussen gemeenten en zorgaanbieders kunnen zo weer gaan over de inhoud van zorg en de beste manier van samenwerken in plaats van over ingewikkelde procedures’, aldus De Jonge. Ook moet de wetswijziging zorgen voor minder administratieve lasten voor gemeenten en zorgaanbieders.

Verlicht regime

Landen hebben de mogelijkheden om via nationale wetgeving een ‘verlicht regime’ voor sociale diensten in te stellen. Dat gaat De Jonge nu doen, omdat eventuele Europese aanpassing lang op zich laat wachten. De ‘verlichte’ aanbestedingsprocedure ‘moet het mogelijk maken om met uitsluitend de beste partijen overeenkomsten aan te gaan zonder een uitgebreide en complexe gunningsprocedure te hoeven doorlopen’, aldus De Jonge in zijn Kamerbrief.

Kwalitatieve criteria

Bij aanbestedingen is gunning alleen mogelijk op basis van de meest voordelige inschrijving; de zogeheten emvi-methode. Dat is in zowel de Jeugdwet als in de Wmo 2015 vastgelegd. De gedachte daarachter is het tegengaan van gunning op basis van enkel de laagste prijs, maar ook op basis van kwalitatieve criteria zoals samenwerking, innovatie en duurzaamheid. In de praktijk betekent dat echter er vaak lange discussies tussen gemeenten en aanbieders ontstaan over de gehanteerde systematiek en gunningscriteria, aldus De Jonge. Het kabinet wil daarom dat gemeenten in bepaalde gevallen die emvi-verplichting kunnen schrappen. Wel blijft er een verbod op gunning op de laagste prijs. ‘Ik wil het mogelijk maken om zonder een uitgebreide gunningsprocedure toch uitsluitend die partijen te contracteren die het best in staat zijn om (…) de beste zorg te leveren.’