Zeven vinkjes voor het nieuwe raadslid

Veel nieuwe raadsleden staan in de startblokken om de komende vier jaren het dorp of de stad te gaan besturen. Een enorme opgave, die tegen de achtergrond van afnemend vertrouwen in de lokale democratie en samenleving vorm moet krijgen. Wat opviel in de aanloop naar de verkiezingen, was dat de immense opgaven waar we voor staan, maar mondjesmaat aan bod kwamen. Dit in tegenstelling tot thema's als de verlaging van OZB, het bouwen van meer huizen en een lokale rondweg. Belangrijke issues, maar raken die het fundament van de samenleving?

Het is opvallend hoe weinig uitgesproken we eigenlijk een voorstelling hebben over hoe een veerkrachtige samenleving er op lokaal niveau uit zou kunnen zien. En dat terwijl de gemeente bij uitstek de overheidslaag is om hier structureel aan te bouwen. Het is de hoogste tijd om welzijn daarom een centrale plek in het beleid te geven. Niet alleen als een residu van het begrip Positieve Gezondheid. Niet alleen om zorg te kunnen afschalen. Niet alleen als een aspect binnen het Brede Welvaartsbegrip dat in de economische theorie opgeld doet. Maar als kernopgave. Daarvoor moeten zeven vinkjes worden ingevuld. 

1. Samenlevingsopbouw. Benoem waar het echt om draait en investeer daarin. Bouw beleid om de prioriteiten die in buurten en wijken te berde gebracht worden.
2. Presentie. Suggereer niet dat je alle problemen kan oplossen, maar ga wel náást mensen staan en bied sociaal werkers de ruimte present te zijn. Verbindingen tussen mensen zijn cruciaal om samen leefbaarheidsvraagstukken aan te pakken.
3. Dorpsteams, wijkteams. Bied ondersteuning in de haarvaten van de buurt en wijk, samen met mensen uit de buurt en duizenden vrijwilligers. Zonder loketten, zonder bureaucratische intakeprocedures, en niet vanuit grootstedelijke, zorggestuurde teams.
4. Investeer in buurten en wijken en vraag er iets voor terug. Je kunt geen begrip vragen voor de huisvesting van asielzoekers als je vooraf niet laat zien daadwerkelijk begaan te zijn met het leven van de mensen in die buurt en wijk.
5. Maak samen toekomstplannen. De zorg is straks onbetaalbaar, tenzij mensen op buurt- en wijkniveau samen nadenken over ‘de oude dag’. Waar we dan de zorg vandaan halen, welke wijkgerichte kansen er zijn voor ontmoeting en ondersteuning.
6. Bied kansen. Spannende, eigen plekken voor de jeugd, voor cultuur en creativiteit, voor nieuwe (economische) sectoren. Dat vraagt vaak niet om gelikte gebouwen en paleisjes, maar om scharrelruimte, rolmodellen en een sociale omgeving waarin fouten maken mag.
7. Wees inclusief. Probeer vanuit een open tolerante houding een gemeenschappelijke identiteit en trots op de eigen buurt te stimuleren. Dat vraagt om (veel) meer dan een regenboogvlag aan het gemeentehuis.

De zeven vinkjes zijn geen blauwdruk, maar een aanzet. De samenleving is niet maakbaar; meer middelen voor welzijn geeft geen garantie dat mensen gelukkig worden. Was het maar zo eenvoudig. Maar het dichten van de kloof in de samenleving, het vergroten van de betrokkenheid van inwoners, het verkleinen van het democratisch tekort én het versterken van de vitaliteit zijn bepaald geen kleine bijvangst als welzijn een meer prominente plek krijgt in het beleid. Geef welzijn daarom die relevante plek en hou het minstens vier jaar lang prominent op de agenda en in uitvoering.

Gon Mevis, directeur/bestuurder welzijnsorganisatie ContourdeTwern