Burgemeesters willen meer opvangplekken ‘rouleren’

De veiligheidsregio's bereiden zich voor op een rouleersysteem met meer crisisnoodopvangplekken per keer. De komende weken moeten volgens dat roulerende systeem telkens vier regio's 600 asielzoekers opvangen. Burgemeesters in het Veiligheidsberaad twijfelen of dit aantal voldoende is en onderzoeken daarom een variant waarbij afwisselend zes regio's ‘dienst’ hebben en 900 plekken beschikbaar komen.

Ter Apel ontlasten

Dat liet burgemeester Henri Lenferink van Leiden dinsdag weten na afloop van het online overleg van de burgemeesters. Lenferink verving voorzitter Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen. De plekken zijn bedoeld om het overvolle aanmeldcentrum in Ter Apel te ontlasten. Hier is het vaak zo druk dat er onvoldoende plaats is. In de nacht van maandag op dinsdag brachten ongeveer vijftig mensen op een stoel de nacht door, meldt een woordvoerster van COA Ter Apel. In de crisisnoodopvang worden mensen opgevangen in bijvoorbeeld sporthallen of tenten. De eerste regio's hebben nu 600 plekken beschikbaar gesteld.

Flinke klus

Het nieuwe schema met 900 plekken wordt nu onderzocht en naast de prognoses van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) gelegd. Als het COA verwacht dat de instroomcijfers gaan oplopen, dan gaat het nieuwe schema van kracht. En dat is volgens Lenferink een flinke klus. ‘Sommige regio's hebben het echt zwaar.’

Verdeelsysteem

Ook bespraken de burgemeesters de opvang van Oekraïners. Het kabinet heeft de regio's om nog eens 50.000 opvangplekken verzocht. De burgemeesters willen dat het aantal plekken evenrediger wordt verdeeld. ‘De ene regio is groot qua inwonersaantallen, de andere qua oppervlakte. De andere regio is klein in alle opzichten. Er moet een verdeelsysteem komen naar rato’, aldus Lenferink. Om uit de crisissituatie te raken werkt het rijk aan een meer programmatische aanpak om deze groep op te vangen, schreef staatssecretaris Eric van der Burg van Justitie en Veiligheid vorige week in antwoord op vragen van Joost Eerdmans (JA21).

Oorzaken asieldruk

Daarin ging de staatssecretaris ook in op de oorzaken van de toegenomen druk op de asielopvang voor asielzoekers uit andere landen dan Oekraïne. Die is deels te verklaren uit de toename van de asielinstroom sinds de zomer van 2021 na het grotendeels wegvallen van mondiale reisbeperkingen vanwege corona. Ook nareizigers die voor gezinshereniging naar Nederland komen, arriveren om die reden nu pas en vormen een belangrijk aantal van de nieuwe bewoners bij het COA. Verder is terugkeer van asielzoekers zonder recht op verblijf in Nederland nu lastig als gevolg van vaccinatie- en testvereisten van andere landen.

Woningtekort

Een laatste reden voor de toegenomen asieldruk is dat de uitstroom uit de asielopvang achterblijft. Een derde van de COA-bewoners is statushouder, maar kan door het huidige woningtekort niet naar huisvesting in gemeenten doorstromen. Gemeenten hebben hier een achterstand opgebouwd. De gemeenten in het noorden van Noord-Holland lieten in dat kader weten liever statushouders dan nieuwe asielzoekers op te nemen. Ze willen ruim 500 statushouders versneld opnemen. Dat zou in plaats moeten komen van de 150 plekken crisisnoodopvang, die elke veiligheidsregio bij toerbeurt moet regelen.

Ethisch onwenselijk

De zestien gemeenten in de veiligheidsregio Noord-Holland Noord hebben een gezamenlijke brief gestuurd aan staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel). ‘Wij vinden het vanuit ethisch perspectief onwenselijk dat de komende periode een situatie dreigt te ontstaan, waarbij mensen die al veel meegemaakt hebben van de ene tijdelijke opvanglocatie naar de andere verplaatst worden’, stellen de gemeenten, waaronder Alkmaar, Hoorn en Den Helder, in de brief. (ANP/Redactie)