FNV stelt nieuwe verdeling van Participatiebudget voor

Er valt maatschappelijke winst te behalen aan het begeleiden van mensen met een arbeidshandicap naar (gesubsidieerde) banen. Dat inzicht is leidend in een voorstel van vakbond FNV om de financiering van de Participatiewet om te gooien. FNV-vicevoorzitter Kitty Jong: 'De verdeling van het Participatiebudget moet op echt gerealiseerde banen worden gebaseerd.'

Winst
De kern van het voorstel is de doelstelling om meer mensen via loonkostensubsidie aan het werk te krijgen. Daarbij betaalt de gemeente een deel van het salaris van een werknemer met een arbeidsbeperking. Dat vergt investering, maar levert uiteindelijk maatschappelijk gezien winst op, berekende de vakbond.

Beloond
Die winst, die onder meer bestaat uit extra belastinginkomsten, valt echter voornamelijk bij de rijksoverheid en in veel mindere mate bij gemeenten. Omdat gemeenten de baten van een investering in het instrument loonkostensubsidie niet (volledig) terugzien, is het voor hen op dit moment niet aantrekkelijk om die investering zelf te doen. ‘Uitermate frustrerend', vindt FNV-vicevoorzitter Kitty Jong. 'Er moet juist een stimulans zijn voor gemeenten hiermee aan de slag te gaan. Zij moeten beloond worden voor hun inspanningen.'

Verzilveren
In het rapport 'De waarde van werk verzilveren' liet vakbond FNV het maatschappelijk rendement berekenen van het toepassen van loonkostensubsidie tegenover het verstrekken van een uitkering. Het begeleiden van een persoon met een arbeidsbeperking van de bijstand naar een gesubsidieerde baan levert de maatschappij 15.000 euro op, zo blijkt.

Belasting
Daarvan strijkt de werknemer zelf 1.500 euro op: inkomen uit werk levert immers meer op dan een uitkering. De gemeente is jaarlijks ook 2.000 minder kwijt, omdat de kosten van begeleiding en de loonkostensubsidie zelf lager liggen dan de kosten van een uitkering. Maar de rijksoverheid gaat er het meest op vooruit. Die incasseert namelijk 6.500 euro extra aan loonbelasting en sociale premies. Bovendien blijft er nog 5.000 euro aan 'brede baten' over, die voortkomen uit besparingen op onder meer zorg, politie en justitie, die ook voornamelijk bij het rijk vallen.

Op de schop
Om te zorgen dat het financieel haalbaar wordt om te investeren in banen met loonkostensubsidie en het potentiële maatschappelijke rendement daarvan te verzilveren, moet de financiering van de Participatiewet op de schop, luidt de conclusie van de FNV. Het voorstel van de vakbond is om het Participatiebudget over gemeenten te verdelen op basis van daadwerkelijk gerealiseerde banen - een aanbeveling die het Centraal Planbureau (CPB) en het Sociaal en Cultuur Planbureau (SCP) overigens al eerder hebben gedaan. Dat betekent wel dat niet gemeenten maar het rijk (en de Tweede Kamer) zicht zullen houden op de middelen en de effectiviteit.

Neutraal
Op korte termijn kan het rijk de inzet van loonkostensubsidie stimuleren door middel van een aantal budgettair neutrale maatregelen, stelt de FNV. Op de middellange termijn (2023-2026) zijn er echter aanvullende middelen nodig in het Participatiebudget.