Maak jeugdzorg overbodig; tip 18, Samen aan de slag!

Mijn serie tips aan gemeenten om jeugdzorg zoveel mogelijk overbodig te maken wil ik afronden met de tip om vooral samen aan de slag te gaan. De beste manier om de toekomst te voorspellen is immers door hem zelf en vooral gezamenlijk te maken.

In de jeugdzorg is sprake van veel complexe maatschappelijke problematiek die zich alleen laat oplossen door excellente samenwerking. Geen enkele speler is in staat om de jeugdzorgproblemen in zijn eentje op te lossen. Het is naïef om te denken dat ingewikkelde problemen kunnen worden bestreden met simpele oplossingen. Complexe problemen bestrijd je alleen effectief met complexe oplossingen. Gemeenten zijn bij uitstek in de positie om het tot stand komen van die complexe oplossingen te regisseren.

Daarbij hoeft er niet gewacht te worden tot het moment waarop de stelselwijziging ergens rond 2015 formeel zijn beslag krijgt. Er zijn nauwelijks belemmeringen om nu al te experimenteren met het gedachtegoed waarop de aanstaande stelselwijziging is gebaseerd (zie tip 12). Het is ook belangrijk om voor de formele stelselwijziging ervaring op te doen met nieuwe manieren van werken. Zo kunnen gemeenten zich ontwikkelen tot deskundige opdrachtgevers en is sprake van ex ante uitvoeringstoetsen van de wetgeving die in aantocht is.

Interactief lerend vernieuwen is sowieso het vehikel bij uitstek om ongetemde problemen zoals die van de jeugdzorg te temmen, om de totstandkoming van effectieve complexe oplossingen te faciliteren (zie ook mijn proefschrift op www.deslimmegemeente.nl) . Gemeenten doen er dan ook verstandig aan om een leidende rol te spelen met betrekking tot bieden van platforms voor leren door het stimuleren van leergemeenschappen. Een kwestie van “top down” ontketenen van “bottom up” energie, van “loslaten maar niet laten vallen”.

Ik hoop dat mijn tips bruikbaar zijn voor gemeenten om zich de komende jaren te ontwikkelen tot de deskundige opdrachtgevers die nodig zijn om de stelselwijziging tot een daadwerkelijk succes te maken. Toets mijn tips ook aan de mening van andere spelers in de jeugdzorg. In dit verband kan ik in het bijzonder het advies van professor Eileen Munro aan het Engelse kabinet aanbevelen over de herziening van de jeugdzorg aldaar. Wetenschappelijk gefundeerd en praktisch tegelijkertijd en vrijwel één op één herkenbaar en toepasbaar op de Nederlandse situatie.

http://www.education.gov.uk/munroreview/downloads/8875_DfE_Munro_Report_TAGGED.pdf

Maar ga vooral gezamenlijk aan de slag om de ervaringskennis op te doen die zich niet laat vangen in tekst en woord, maar die wel cruciaal is voor het invulling geven aan deskundig opdrachtgeverschap. In het belang van kwetsbare kinderen in de knel moeten we met minder geen genoegen willen nemen.