Limburg investeert miljoenen in sociaal domein

Noodhulp gaat de provincie Limburg niet verlenen. Als gemeenten niet met hun budget voor jeugdzorg of Wmo uitkomen, moeten ze bij het rijk aankloppen. Wel stopt Limburg miljoenen eigen geld in structuurversterkende maatregelen. Dit jaar met name in de jeugdzorg; vanaf 2016 in het hele sociaal domein.

Voor dit jaar heeft Limburg 1,1 miljoen euro voor jeugdzorg vrijgemaakt. Voor de periode 2016-2020 is er in totaal voor de ‘sociale agenda’ 28 miljoen euro beschikbaar, zoals vastgelegd in het nieuwe coalitieakkoord.

Lager budget

‘Wij investeren niet in individuele burgers, maar wel in het sociale domein’, benadrukt Peter Boonen, beleidsmedewerker van de Provincie Limburg. ‘Samen met gemeenten, maatschappelijke organisaties en zorgverleners  kijken we waar de structuur kan worden versterkt, zodat gemeenten zelfstandig verder kunnen met een lager budget.’ De budgetten voor jeugdzorg en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) zijn dit jaar met fikse kortingen naar gemeenten overgeheveld. Die kortingen lopen de komende jaren verder op. ‘En dat terwijl de zorgvraag niet afneemt. Van het budget moeten echter ook de ambtenaren worden betaald. Per saldo blijft er dus nog minder over voor directe zorg en ondersteuning; voor de uitvoering van de taken’, aldus Boonen.

Aanpak kindermishandeling

De 1,1 miljoen voor jeugdzorg is onder meer bedoeld voor een programma waarmee een veilig opvoed- en opgroeiklimaat voor jeugdigen wordt versterkt, met aandacht voor loverboy-slachtoffers en de aanpak van kindermishandeling. Ook een project waarbij een nieuwe werkwijze voor licht gehandicapte kinderen wordt ontwikkeld, krijgt een deel van het gereserveerde geld.

Innovatie

De 28 miljoen euro die vanaf 2016 beschikbaar komt, is gereserveerd voor de ‘Sociale Agenda’ die in het coalitieakkoord is vastgelegd. De komende maanden wordt deze agenda verder uitgewerkt en in concrete projecten vertaald. Aan het einde van het jaar zal hierover meer duidelijk worden. Innovatie zal een belangrijke rode draad zijn. Zo kan worden gedacht aan vernieuwing en uitbreiding van technologische toepassingen in de ouderenzorg. ‘Insteek is dat gemeenten met dergelijke structuurversterkende maatregelen in staat worden gesteld goedkoper zorg en ondersteuning te verlenen, maar wel van goede kwaliteit.’

Her en der potje

SP-gedeputeerde Marleen van Rijnsbergen (Werk en Welzijn) stelt dat Limburg een van de weinigen, zo niet de enige, provincie is die de komende jaren fors investeert in het sociale domein. Rondvraag bij provincies wat zij met hun – mogelijke – overschot op het jeugdzorgbudget doen, leert dat er her en der wel een potje is, maar dat daar over het algemeen niet veel  geld in omgaat. Drenthe heeft vorig jaar aan haar gemeenten nog ruim een miljoen euro kunnen overmaken om de transitie te versnellen en verbeteren, aldus een woordvoerder. Voor dit jaar was er nog drie ton beschikbaar gesteld om gemeenten te ondersteunen. Dat geld is inmiddels vergeven. Flevoland en Utrecht hebben (een deel) van het overschot op het (autonome) jeugdzorgbudget wel apart gezet om gemeenten bij hun nieuwe jeugdzorgtaken te ondersteunen. In Flevoland gaat het om 2,5 miljoen euro dat tot in ieder geval de begrotingsbehandeling apart is gezet. Dan komen Gedeputeerde Staten (GS) met een advies over de bestemming van het overschot. Utrecht stelt de helft van het overschot van 1,2 miljoen euro voor gemeenten beschikbaar. De zes ton wordt op verzoek van en in overleg met gemeenten bestemd.

Noodhulp

Noord-Holland heeft het beperkte autonome budget dat zij uitgaf aan jeugdzorg per 2015 niet meer begroot. Het overschot van 1,8 miljoen van Overijssel op het voor 2012-2014 gereserveerde budget om gemeenten voor te bereiden op en te ondersteunen bij de transitie jeugdzorg is aan de algemene dekkingsreserve gevoegd. In Zuid-Holland en Brabant hebben fracties - vergeefs - geprobeerd overschotten op het jeugdzorgbudget te reserveren als ‘noodhulp’ voor gemeenten, als zij niet met hun budgetten uitkomen.