Lelystad is te grijs

Alleen in de stadhuizen van Zeist en Hilversum is het 55-plusgehalte hoger dan in de hoofdstad van Flevoland. Bijna één op de vijf ambtenaren in Lelystad is ouder dan 55, blijkt uit onderzoek dat Binnenlands Bestuur vorig jaar uitvoerde. ‘Meer dan de helft is 50-plus. Dat is gewoon veel te veel’, verzucht HRM-adviseur Ione Bart.

Van een bewust beleid om ouderen langer in dienst te houden, is absoluut geen sprake. ‘Een plan zit er niet achter’, zegt Bart. Dat Lelystad relatief veel oudere collega’s heeft, is voornamelijk een gevolg van de historie van de gemeente. Qua rechtsvorm is het één van de jongste gemeenten van het land. Toen de mensen er 25 jaar geleden kwamen wonen, zaten er geen grote werkgevers. Alternatieve werkgelegenheid was er daarom nauwelijks. Wat wel groeide, was het ambtenarenkorps, parallel met het inwonertal. Lelystad was immers een groeigemeente.

Eenmaal in dienst van de gemeente, bleven velen er werken. Doordat over de gevolgen daarvan voor de leeftijdsopbouw van het apparaat volgens Bart nooit is nagedacht, zit Lelystad nu behoorlijk met de gebakken peren. De doorstroming is beperkt, hetgeen funest is voor jonge mensen die hogerop willen maar niet kunnen.

Andere cultuur

‘Een vergrijsde gemeente brengt bovendien een bepaalde cultuur met zich mee’, zegt Bart. ‘Ook door die cultuur hebben we moeite om eenmaal aangetrokken jongeren binnen te houden.’ Wat ze met ‘die cultuur’ bedoelt? ‘Laat ik het voorzichtig zeggen: hij past onvoldoende bij jongeren’, aldus de HRM-adviseur. Een voorbeeld? ‘Je hebt diverse ambtenarenversies, zeg maar van 1.0 tot 3.1. Wat ik bedoel, is dat “jong” veelal anders omgaat met digitalisering dan “oud”. Het verschil is soms groot, waardoor je allerlei communicatieproblemen krijgt.

Een jongere vraagt bijvoorbeeld vrij gemakkelijk iets per e-mail aan zijn collega. Het komt voor dat oudere collega’s zo’n vraag, die per mail binnenkomt, als extra kritisch opvatten. Zij ontvangen de collega met vragen liever persoonlijk aan het bureau. Het verschilt uiteraard per afdeling, maar het contact tussen jong en oud loopt niet altijd even soepel.’

Flevoland heeft tegen de huidige trend in, nog steeds last van krapte op de arbeidsmarkt en moet dus moeite doen om met name jongeren aan te trekken. Van bewust beleid om ouderen langer in dienst te houden, is geen sprake, benadrukt Bart nog maar eens: ‘Er zit geen plan achter.’ Wel zet Lelystad in op duurzame inzetbaarheid.

In gewoon Nederlands: het management houdt er rekening mee dat veel ouderen minder flexibel zijn en bepaalde informatie langzamer tot zich nemen. ‘Het begint ermee dat we tijdens trainingen en cursussen alert zijn op deze tragere verwerking’, zegt Bart. Door individueel maatwerk aan te bieden poogt Lelystad toch maximaal te kunnen profiteren van de oudere werknemers.