Karremans (VWS) wil minder kinderen in jeugdzorg

Het aantal kinderen dat een beroep doet op de jeugdzorg moet de komende jaren omlaag, vindt VWS-staatssecretaris Vincent Karremans (VVD). Op dit moment heeft één op de zeven kinderen te maken met de jeugdzorg en dat is ‘ontzettend veel’, zei hij in een Kamerdebat. Wat hem betreft, is dat in 2028 gedaald tot maximaal één op de tien kinderen.

Focus

Daarvoor is het nodig om op een andere manier om te gaan met de jeugd en ze weerbaar te maken voor de uitdagingen van deze tijd, zei hij. De focus van de jeugdzorg kan dan worden gericht op kwetsbare jongeren die echt hulp nodig hebben.

Opnieuw spoed

Er is al jaren een crisis gaande in de jeugdzorg, waardoor kinderen lang moeten wachten op hulp. Dat komt door een toenemende vraag, een tekort aan medewerkers en problemen met de budgetten die voor de jeugdzorg ter beschikking worden gesteld. De Tweede Kamer is zeer bezorgd over de jeugdhulp en bepleitte opnieuw spoed bij de aanpak van de problemen. Karremans wil dat ook en wijst tegelijk naar de Hervormingsagenda Jeugd, waarin gemeenten, rijk en sector afspraken hebben gemaakt om de jeugdzorg te verbeteren.

Weerbaarder

Karremans zei dat Nederlandse jongeren tot de gelukkigste ter wereld behoren, terwijl tegelijkertijd de vraag naar jeugdzorg groeit. Dat is volgens hem een opmerkelijk contrast. Hij wees erop dat elke generatie zijn eigen uitdagingen heeft en dat die bij het leven horen, net zoals tegenslagen. Het gaat zijns inziens vaak om bredere levensvragen en maatschappelijke vraagstukken, ‘en dat lossen we niet op met jeugdzorg’. Hij doelde onder meer op sociale media, die tot stress en sociale druk kunnen leiden, maar ook op prestatiedruk. Kinderen zouden weerbaarder moeten opgroeien en dat is een opdracht voor iedereen, van ouders tot leraren en sportcoaches, vindt Karremans.

Grotere plaatje

Een andere oorzaak van de toegenomen vraag naar jeugdzorg ziet hij in het stelsel. Jeugdzorginstellingen durven bij hulpvragen bijvoorbeeld geen nee te zeggen, terwijl dit wel zou kunnen of moeten. En zo ‘creëert aanbod ook de vraag’. Daarom is volgens de bewindspersoon een brede analyse nodig, waarbij wordt gekeken naar het grotere plaatje. Het voordeel dat minder kinderen in de jeugdzorg ook minder geld kosten, beaamt hij. Maar het gaat niet alleen om geld, zei hij, het gaat er ook om ‘dat we de mensen gewoon niet hebben’.

Goede bedoelingen

Dat zoveel jongeren beroep doen op jeugdhulp vindt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) niet gezond. Maar ondanks alle goede bedoelingen blijkt de hervormingsagenda ‘niet de gehele oplossing voor het terugbrengen van de vraag naar en de kosten van jeugdhulp’, zegt een woordvoerder van de VNG. Hij verwijst naar het recente rapport van adviesbureau Improven. Over 2023 is het tekort al 628 miljoen euro en voor 2024 ‘naar verwachting’ 828 miljoen euro.

Maatschappelijke factoren

‘Er is meer nodig’, zegt de VNG-woordvoerder. ‘Primair gaat het dan om het treffen van maatregelen die zich richten op het wegnemen van de oorzaken van het beroep op jeugdhulp.’ Aan dat beroep liggen volgens de gemeentekoepel maatschappelijke factoren ten grondslag. Naast prestatiedruk en de rol van sociale media noemt de VNG het lerarentekort, gebrek aan woningen, ‘opvoedingsonmacht’ bij ouders en druk op de ggz. De VNG pleit voor ‘een verbreding van de aanpak’ en voor ‘gerichte investeringen’.