Dagbesteding Wmo moet beter in wet geborgd

Zorgbehoevenden met zwaardere zorgvragen moeten aanspraak kunnen maken op maatwerkvoorzieningen als dagbesteding, logeeropvang en respijtzorg. Gemeenten mogen deze mensen niet naar algemene voorzieningen doorverwijzen. De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) moet hiertoe worden aangepast.

Motie

Een motie van deze strekking is donderdagavond ingediend door CDA en SP, tijdens het Kamerdebat over de inkoop van dagbesteding. Veel gemeenten bieden dagbesteding en begeleiding alleen aan als algemene voorziening, stellen Mona Keijzer (CDA) en Henk van Gerven (SP) in hun motie. Dit heeft negatieve gevolgen voor mensen die specialistische begeleiding nodig hebben, zoals mensen met (vergevorderde) dementie of niet-aangeboren hersenletsel. Het kwaliteitsniveau is te laag en de eigen bijdrage vaak te hoog, voor zowel mensen tot bijstandsniveau als daarboven. In tegenstelling tot maatwerkvoorzieningen, geldt er bij algemene voorzieningen geen plafond voor eigen bijdragen en wordt geen rekening gehouden met andere zorgkosten. Via een aanpassing van de wet moet worden geregeld dat mensen met een zwaardere zorgvraag en specifieke doelgroepen, zoals dementerenden, recht hebben op een maatwerkvoorziening, stellen CDA en SP.

Diversiteit neemt toe

Staatssecretaris Martin van Rijn (Wmo, PvdA) heeft de motie ontraden. ‘Daar waar behoefte is aan specifieke ondersteuning moet die er zijn, al dan niet in combinatie met vrijwilligers. Het lijkt mij niet passend om na ommekomst van het jaar meteen al de wet aan te passen.’ Van Rijn deelt de zorgen van een deel van de Kamer over de toegankelijkheid en kwaliteit over de dagbesteding niet. Alzheimer Nederland stelt op basis van een onderzoek dat deze sinds de invoering van de Wmo 2015 is verslechterd. Volgens Van Rijn zijn er geen signalen dat de dagbesteding onder druk is komen te staan. Wel verandert er veel; de klassieke vormen van dagbesteding maken plaats voor nieuwe combinaties van zorg en welzijn en nieuwe combinaties van welzijn en werk, aldus de staatssecretaris. Hij is optimistisch over deze nieuwe vormen en de initiatieven die gemeenten en aanbieders nemen. 'De diversiteit neemt toe. Dat is een goede zaak.’

Geen garantie

CDA, SP, D66 en ook de PvdA maken zich wel zorgen over de dagbesteding, zeker bij mensen die vanwege hun beperking gespecialiseerde dagbesteding nodig hebben, en willen garanties van Van Rijn. Die wil de staatssecretaris niet geven. ‘Ik wil gemeenten ruimte blijven geven om met name op het terrein van de dagbesteding specialistische zorg te organiseren waar dat kan, en ook algemene voorzieningen te organiseren waar dat kan. Ik wil dat er een goede combinatie ontstaat van enerzijds vrijwilligers en anderzijds professionals.’ De Kamer moet nog over de motie stemmen.