‘Breed offensief’ aangenomen ondanks bezwaren

De Tweede Kamer stemde dinsdag in met een aantal wetswijzigingen die het makkelijker moeten maken voor mensen met een arbeidsbeperking om werk te vinden. Gemeenten hebben echter serieuze bezwaren geuit over de herziening, die volgens hen 'garant staat voor het organiseren van teleurstellingen'.

Akkoord

Ruim twee jaar na de indiening van het zogenaamde 'breed offensief' – een pakket aan maatregelen dat de arbeidsparticipatie van mensen met een beperking moet bevorderen –  gaat de Tweede Kamer akkoord met de voorstellen. Dat het behandelen van de wetswijziging zo lang op zich liet wachten, heeft onder andere te maken met de lange kabinetsformatie die een groot deel van 2021 in beslag nam.

Aanvraagrecht

Het pakket bevat onder andere de invoering van een aanvraagrecht voor persoonlijke ondersteuning op maat van de gemeente. Ook komt er een regeling om inkomsten uit werk vrij te laten voor mensen met een arbeidsbeperking. Dat wil zeggen dat niet alle inkomsten worden gekort op de uitkering, voor een periode van één jaar, met mogelijke verlenging. Ook wordt de vierwekenzoektermijn voor jongeren met een arbeidsbeperking afgeschaft. Dat betekent dat deze groep niet meer vier weken naar werk hoeft te zoeken voordat een uitkering kan worden toegekend.

Complexer

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Divosa (de vereniging voor gemeentelijk directeuren in het sociaal domein) lieten al eerder weten serieuze knelpunten te zien bij de uitvoering van de nieuwe maatregelen. Die zorgen zijn in de tussentijd niet weggenomen, blijkt uit brieven die beide verenigingen onlangs aan de Tweede Kamer stuurden. Terwijl de herziening de regels eenvoudiger zou moeten maken, wordt de uitvoering volgens de VNG juist complexer. Bovendien hebben gemeenten meer middelen nodig om inwoners met een beperking aan het werk te helpen, en dat biedt het breed offensief niet.

Teleurstellingen

Het recht om persoonlijke begeleiding aan te vragen leidt volgens de VNG in de praktijk niet tot betere dienstverlening, maar eerder tot juridisering en toename van bureaucratie. Het kan er zelfs voor zorgen dat minder mensen kunnen worden geholpen, omdat er meer middelen en capaciteit nodig zijn om aanvragen te behandelen. 'Het is een recept voor het organiseren van teleurstellingen', aldus de VNG. Volgens Divosa gaat de wijziging bovendien uit van wantrouwen – wat haaks staat op de bredere herziening van de Participatiewet waar minister Schouten aan werkt.

Partner- en vermogenstoets

Tweede Kamerleden dienden bij de bespreking het breed offensief een aantal amendementen en moties in voor verdergaande wijzigingen van de Participatiewet. Zo is een behoorlijk deel van de oppositie voorstander van het volledig afschaffen van de kostendelersnorm en de vierwekenzoektermijn. Ook voorstellen voor een ruimere vrijlating van giften en inkomsten uit werk voor uitkeringsgerechtigden kunnen rekenen op steun van veel oppositiepartijen. Vrijwel de voltallige oppositie vindt bovendien dat de partnertoets en de vermogenstoets in de Participatiewet niet zouden moeten gelden voor mensen die chronisch ziek zijn. Geen van die voorstellen kreeg echter steun van de coalitiepartijen.