Energiecrisis raakt buurthuizen, musea en sportclubs

Maatschappelijke organisaties zoals buurthuizen en sportverenigingen worstelen met de hoge energieprijzen. In hoeverre de landelijke steunregelingen uitkomst bieden, is nog onzeker. Gemeenten als Harderwijk en Gouda kiezen ervoor om nu al hulp te bieden.

Huishoudens

De afgelopen maanden heeft de rijksoverheid historische maatregelen genomen om de stijging van de energieprijzen te dempen. Maar de steun is tot nu toe vooral gericht op huishoudens. Maatschappelijke organisaties zoals voetbalclubs, zwembaden, wijkcentra, musea en bibliotheken kampen ook met exploderende energierekeningen, maar wat zij aan overheidssteun kunnen verwachten, is nog onduidelijk.

Geen geld

Veel verenigingen die in geldnood komen door de energiecrisis, kloppen aan bij de gemeente. Maar veelal ziet de gemeente geen kans om te hulp te schieten. Ze hebben geen geld beschikbaar of wachten af tot er meer duidelijkheid over landelijke steunregelingen komt. De gemeenten Gouda en Harderwijk, daarentegen, besloten om wel hulp te bieden. De twee gemeenten maakten respectievelijk 1,7 miljoen en 500.000 euro vrij voor maatschappelijke organisaties die de energierekening niet meer kunnen betalen.

Winterplan

In Gouda kunnen organisaties al deze maand een eerste aanvraag doen voor de steunregeling. Als ze aan de voorwaarden voldoen, wordt 85 procent van de lastenstijging vanuit het noodfonds betaald. De regeling is onderdeel van een breder ‘winterplan’ om te effecten van de inflatie te dempen. ‘Wij willen niet afwachten tot het rijk met maatregelen komt’, zegt wethouder Michiel Bunnik (financiën, sport, CDA). ‘In Gouda mag niemand in de kou staan.’

Ellendig

Bunnik heeft een quickscan laten uitvoeren om te inventariseren welke organisaties geraakt worden door de hoge energieprijzen. ‘Je hoort dat er echt verenigingen zijn die niet weten hoe ze de rekening moeten betalen. Sportclubs hebben aangegeven dat ze het niet lang volhouden, en we hebben ook signalen gekregen van musea en de schouwburg. Als sportverenigingen hun contributie moeten verhogen waardoor sommige kinderen niet kunnen sporten, zou ik dat heel ellendig vinden. En ik moet er niet aan denken dat de schouwburg omvalt.’

Gecompenseerd

Wethouder Bunnik wil als voorwaarde aan de steunregeling koppelen dat organisaties aan de slag gaan met energiebesparende maatregelen, zodat het verbruik op de langere termijn omlaaggaat. De regeling blijft ook in 2023 beschikbaar, en wordt misschien zelfs tot 2024 verlengd, omdat de gemeente verwacht dat de hoge prijzen nog wel een tijd zouden kunnen aanhouden. Bunnik hoopt dat de kosten die de gemeente nu maakt, later worden gecompenseerd door het rijk, zoals dat ook is gebeurd met de steunmaatregelen tijdens de coronacrisis.

Niet alles

Ook de gemeente Harderwijk kreeg berichten van sportclubs, culturele instellingen en kerken die hun energienota fors zagen stijgen. ‘Wij zagen de financiële mogelijkheid om daarvoor 500.000 euro vrij te spelen’, aldus wethouder Wilco Mazier (financiën, CDA). De Harderwijkse regeling moet begin 2023 van start gaan. De details ervan worden nog uitgewerkt. Mazier wil daarbij putten uit de kennis die tijdens de coronacrisis is opgedaan – toen verleenden gemeenten immers ook hulp aan organisaties in geldnood. De wethouder waarschuwt alvast dat het steunpakket niet alle problemen zal verhelpen. ‘Wij kunnen natuurlijk niet alle lasten dragen, zeker niet met die 500.000 euro.’ Of de regeling voor sommige organisaties misschien te laat komt? Mazier verwacht van niet. ‘De meeste hebben nieuwe tarieven vanaf 1 januari.’

Lees de volledige versie van dit artikel in Binnenlands Bestuur nummer 21.