IGJ: Huiselijk geweld vaak laat aangepakt

Kinderen en huishoudens moeten nog vaak lang wachten op actie van Veilig Thuis, het advies- en meldpunt dat aan de slag moet met berichten over huiselijk geweld. Dat meldt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). ‘Ze krijgen niet op tijd de hulp die nodig is om hun thuissituatie weer veilig te maken. Hierdoor leven zij te lang met een constante dreiging van huiselijk geweld of kindermishandeling.’

Acuut onveiligheid

‘Melders vertelden de inspectie dat ze twijfelen of het wel zin heeft om te melden bij Veilig Thuis’, hoort de inspectie zelfs. Alleen als acuut onveiligheid ontstaat, wordt een melding daarover wel meteen opgepakt.

Wettelijke termijn

De inspectie controleerde bij drie van de 25 Veilig Thuis-organisaties en vroeg informatie op bij allemaal. Over 2024 blijkt dat het maar vijf Veilig Thuis-organisaties lukt om ten minste 80 procent van de meldingen binnen de wettelijke termijnen te beoordelen. Slechts één Veilig Thuis-organisatie wist alle onderzoeken binnen de wettelijke termijn van tien weken af te ronden.

Traagheid

Oorzaken van de traagheid zijn toename en ernst van de meldingen, onvoldoende deskundigheid en beschikbaarheid van de lokale hulpverlening en onvoldoende beschikbaarheid van personeel.

Schrijnend

Als er geen onmiddellijke onveiligheid dreigt, moet de aanpak van meldingen wachten. Daar zitten echter ook berichten bij over ernstige structurele mishandeling of verwaarlozing. De IGJ maakt zich ernstig zorgen over de kinderen, gezinnen en huishoudens voor wie niet tijdig een veiligheidsbeoordeling of onderzoek wordt uitgevoerd, vertelt de organisatie. ‘De voorbeelden van onrust en onveilige situaties bij deze gezinnen en huishoudens zijn stuk voor stuk schrijnend.’

Wachtlijst

IGJ vraagt Veilig Thuis de eigen afdelingen, maar ook andere partners in de sector, niet alleen bezig te zijn met het wegwerken van de eigen wachtlijsten. ‘Want een huishouden is niet geholpen als het wordt doorgeschoven van de wachtlijst van Veilig Thuis naar de wachtlijst van bijvoorbeeld vrijwillige hulpverlening.’

Gemeenten

De Veilig Thuis-organisaties Amsterdam-Amstelland, Gelderland-Midden en West-Brabant moeten een plan maken voor verbetering, maar ook aan de andere is dit gevraagd. De inspectie benadrukt dat ook gemeenten en diverse andere organisaties een verantwoordelijkheid hebben om het werk van Veilig Thuis beter mogelijk te maken.

Bezuinigingen

Het Landelijk Netwerk Veilig Thuis neemt de bevindingen ‘zeer serieus’. ‘We zien wachttijden oplopen door onder andere een forse toename en complexiteit van meldingen, bezuinigingen, krapte op de arbeidsmarkt en een tekort aan deskundige en beschikbare hulpverlening om de zorg aan over te dragen’, verklaart het.

Verbeteracties

Regionaal wordt al wel zoveel mogelijk aangepakt, maar ‘er is een vernieuwende aanpak en manier van samenwerken nodig tussen alle betrokken partijen’, zegt het netwerk. Gemeenten zijn de opdrachtgevers van Veilig Thuis. Volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) werken verbeteracties onvoldoende ‘terwijl er een nieuwe, meer effectieve manier van werken is ontwikkeld is’. De club bepleit daarom versnelling en intensivering daarvan.