Betaalde huishoudelijke hulp niet geleverd in Eindhoven

Meerdere Eindhovense cliënten die in het kader van de Wmo huishoudelijke hulp krijgen, zaten deze zomer drie weken zonder hulp terwijl zij daar wel een eigen bijdrage voor betaald hadden. Door afspraken tussen de gemeente en de zorgaanbieders hoeft dit ook niet ingehaald te worden.

‘Schoon en leefbaar huis’

Daarover klaagt gepensioneerd rechter en vrijwilliger bij de KBO (Katholieke Bond van Ouderen) Bert van ’t Laar in het Eindhovens Dagblad (ED). ‘Het chagrijn zit ‘m erin dat de cliënt – bijvoorbeeld bij het ondertekenen van het ondersteuningsplan – hier niet op wordt gewezen’, vertelt de oud-rechter aan Binnenlands Bestuur. Van 't Laar staat meerdere Wmo-cliënten op leeftijd bij in hun bezwaarprocedures. ‘De gemeente zou cliënten hierover in de eerste plaats moeten informeren. Daarnaast moet de gemeente beter per cliënt overwegen of hij of zij überhaupt drie weken zonder hulp kan.’ Volgens Van ’t Laar ligt de oorsprong van de situatie bij de herindicaties die Eindhoven heeft laten uitvoeren bij Wmo-cliënten. ‘Voorheen kreeg men in de indicatie een aantal uren huishoudelijke hulp toegewezen. Inmiddels is er aan de indicaties een doel verbonden. In dit geval: een schoon en leefbaar huis. Dat houdt effectief in dat cliënten minder huishoudelijke hulp krijgen. Van een schoon en leefbaar huis is vaak geen sprake.’

Doel ondersteuningsplan meestal niet gehaald

Het argument van de gemeente Eindhoven luidt nu net dat iemand prima drie weken zonder huishoudelijke hulp kan. Een woning die schoon en leefbaar is vervuilt niet in drie weken, is de redenering. ‘Aangezien dat doel in het ondersteuningsplan meestal niet wordt gehaald houdt die redenering geen stand’, aldus Van ’t Laar. Des te saillanter is dat cliënten voor de niet ontvangen zorg wel een eigen bijdrage hebben betaald en dat de zorgaanbieders de zorg naderhand niet alsnog hoeven te leveren. Volgens het ED hebben gemeente en aanbieders daarover een geheime afspraak gemaakt. ‘Je kan die bepaling gewoon vinden in de contracten, die online gewoon openbaar zijn’, nuanceert Van ’t Laar. ‘Ik denk wel dat die informatie voor de gemiddelde cliënt niet toegankelijk is. Er worden in Eindhoven ook geen keukentafelgesprekken gevoerd waarbij het besproken kan worden en er worden ook geen gespreksverslagen overlegd. Mensen worden er dus gewoon mee overvallen en dat vind ik onbehoorlijk.’

‘Fysiek volstrekt hulpbehoevend’

Van ’t Laar kan de kwestie anderzijds ook relativeren. ‘Veel cliënten hebben liever geen vervangende hulp. Zij vinden het maar een gedoe dat ze weer van alles moeten vertellen en uitleggen. Zij vragen dan de buurvrouw of een zoon of dochter om hulp. Maar het is wél een probleem voor een groep kwetsbare mensen. De gemeente mag dan wel geregeld hebben dat er vervangende zorg is voor terminale zieken, mensen met kinderen en dementerenden, maar er zijn wel meer groepen die fysiek volstrekt hulpbehoevend zijn; reumapatiënten en rolstoelgebonden mensen bijvoorbeeld. Die kun je niet drie weken in isolement laten zitten.’

‘Geen aanleiding voor wijzigen beleid’

Volgens de gemeente Eindhoven is er geen aanleiding voor verantwoordelijk wethouder Renate Richters (welzijn en zorg, GroenLinks) om het beleid rond de zogeheten vakantieregeling te wijzigen. Volgens woordvoerders van de gemeente krijgen cliënten van de aanbieders wel degelijk bericht over het uitblijven van huishoudelijke hulp tijdens de zomervakantie. Afspraken over compensatie achteraf zijn volgens de gemeente ook iets tussen de aanbieder en de cliënt. Wat de kwetsbare groepen die gedurende de zomervakantie wél huishoudelijke hulp krijgen betreft, wijzen de gemeentewoordvoerders op een onderdeel van de overeenkomst met de aanbieders. Daarin staat dat de aanbieders garanderen dat ‘inwoners waarvan op basis van hun cliëntprofiel geconcludeerd kan worden dat zij niet zonder huishoudelijke ondersteuning kunnen, altijd een vervangende medewerker van de dienstverlener krijgen.’

'Bijdrage ook niet omhoog bij meer zorg'

Volgens de woordvoerders wordt dit per cliënt bekeken. Op de vraag of de gemeente het eerlijk vindt dat zorg waarvoor een eigen bijdrage is betaald niet wordt geleverd, antwoorden de woordvoerders dat de eigen bijdrage ook niet omhoog gaat als er méér zorg wordt geleverd. ‘In de gevallen dat er een volledige CAK-periode [het Centraal Administratiekantoor int de eigen bijdragen, red.] geen ondersteuning is geboden, corrigeren wij dit wel.’