Met respect
Door de crisis is het aantal mensen dat van de gemeente afhankelijk is voor ondersteuning fors toegenomen. Als gevolg van de Participatiewet komen daar volgend jaar nog meer mensen bij. Tegelijkertijd worden regels strenger, controles scherper, sancties harder en wordt er vaker een beroep gedaan op de ‘eigen kracht’ van mensen. Gemeenten en sociale diensten zullen daarom extra hun best moeten doen het beleid op een respectvolle manier uit te voeren.
Vanaf volgend jaar kloppen nieuwe Wajongers en Sw’ers aan bij hun gemeente. Als het goed is komen ze in dezelfde ‘bak’ als de mensen die nu al in de bijstand zitten. De bak waarop vanaf dat moment niet meer ‘Bijstandwet’ maar ‘Participatiewet’ staat.
Gemeenten moeten deze mensen aan het werk gaan helpen en – mocht dat niet lukken – een uitkering verstrekken. De sociale diensten in het land zijn er om dit alles uit te voeren en krijgen er dus vanaf volgend jaar flink wat klanten bij. En juist een aantal van die sociale diensten kwam de afgelopen weken weinig positief in het nieuws.
Bijvoorbeeld in Rotterdam. Mensen krijgen hun uitkering te laat, voorschotten blijven achterwege, wettelijke termijnen worden overschreden, telefoontjes niet opgenomen, mails niet beantwoord en klachten niet afgehandeld. ‘Het lijkt er op dat de gemeente de grip op de uitvoering van de Wet werk en bijstand kwijtraakt’, schreef de Rotterdamse ombudsman in april al. Een half jaar later is de situatie niet verbeterd. Het aantal klachten blijft stijgen. En helaas blijft het niet bij Rotterdam. Ook in andere Rijnmond-gemeenten stijgt het aantal klachten. Bijvoorbeeld in Spijkenisse waar in 2013 twee keer zoveel mensen een beroep op de ombudsman deden dan het jaar ervoor. De klachten zijn vergelijkbaar: mensen voelen zich als een klein kind behandeld of als ‘crimineel’ weggezet.
In Enschede werd vorige week zelfs een nieuwe club opgericht: ‘Sociaal Hart Enschede’. Doel is ‘een humaner en beter sociaal beleid voor (…) bijstandsgerechtigden en -aanvragers in het bijzonder’. De mensen achter het initiatief willen vooral ‘een menselijke, respectvolle en serieuze behandeling van cliënten door Werk & Bijstand en Handhaving en een rechtmatige uitvoering van het sociale beleid’. Iets dat men blijkbaar tot nu toe niet zo ervaart.
Door de crisis is het aantal mensen dat van de gemeente afhankelijk is voor ondersteuning fors toegenomen. Als gevolg van de Participatiewet komen daar volgend jaar nog meer mensen bij, nieuwe Wajongers en mensen die tot nu toe bij de sociale werkvoorziening terechtkwamen. Kwetsbare mensen, soms met een ‘gebruiksaanwijzing’ en lang niet altijd even goed gebekt en in staat om voor hun recht op te komen. Tegelijkertijd worden regels strenger, controles scherper, sancties harder en wordt er vaker een beroep gedaan op de ‘eigen kracht’ van mensen.
Gemeenten en sociale diensten zullen daarom extra hun best moeten doen het beleid op een respectvolle manier uit te voeren en niet, zoals in Rotterdam en omstreken, alsof mensen in de bijstand bijna per definitie allemaal hufters, losers en fraudeurs zijn.
De meeste van deze mensen valt niets te verwijten, en hen opjagen heeft geen enkele zin. Een beleid gericht op het wegpesten van mensen doet deze groep onrecht aan.
Vanuit een liberale ivoren toren roepen dat iedereen aan werk kan komen, is een gevaarlijke hersenschim.
De sporadisch voorkomende profiteurs pak je hier niet mee. Die zijn te slim. Niet alleen die in uitkeringsland overigens.