Gezondheid asielzoekers in crisisnoodopvangen loopt gevaar

Crisisnoodopvangen voor asielzoekers hebben te maken met forse tekortkomingen, waarschuwt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) donderdag. Dat zorgt voor ernstige risico's voor hun gezondheid, maar ook voor die van de algehele volksgezondheid, bijvoorbeeld door een grotere kans op besmettingen met infectieziekten.

Infectieziekte

Toiletten en badkamers zijn in sommige noodopvanglocaties lastig schoon te houden, zag de inspectie. Daardoor kan een mogelijke infectieziekte zich makkelijker verspreiden. Ook is het gevaarlijk als kinderen in de noodopvang de normale vaccinaties niet krijgen. De IGJ bezocht negen crisisnoodopvanglocaties en zag dat veel kinderen niet gezien worden door de jeugdgezondheidszorg. Hierdoor missen ze vaccinaties tegen onder meer de bof, mazelen en rodehond. Het COA geeft ook toe dat mensen deze zomer niet zijn gescreend op tuberculose, maar dat zou nu weer wel gebeuren. 

Half jaar

De crisisnoodopvanglocaties zijn ongeschikt voor verblijf langer dan een week. Maar inmiddels wonen veel asielzoekers er nu al langer dan een half jaar, aldus de IGJ. Ondertussen is er alleen bij spoed medische hulp beschikbaar. Verder is er geen screening op tuberculose voorafgaand aan de plaatsing in de noodopvang. Asielzoekers hebben vaak geen elektronisch patiëntendossier, waardoor het overzicht van iemands medische situatie kan ontbreken.

Psychische problemen

'Mensen met psychische problemen horen niet in de crisisnoodopvang te wonen', benadrukt de IGJ, 'maar dat gebeurt wel.' Het is niet mogelijk om asielzoekers door te verwijzen naar de ggz vanuit een crisisnoodopvang, tenzij er echt acute problemen optreden. Bovendien kunnen de onzekerheid en de leefomstandigheden in de noodopvang juist zorgen voor extra mentale druk. Deze kwetsbare mensen moeten zo kort mogelijk in de crisisnoodopvang wonen, stelt de IGJ.

Situatie verbeteren

Gemeenten regelen de crisisnoodopvang. Dat komt omdat de reguliere asielzoekerscentra en de noodopvang van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) vol zijn. De IGJ wil dat het ministerie van Justitie en Veiligheid, het COA, de GGD'en en de gemeenten de situatie in de crisisnoodopvang verbeteren.

Stinkende best

Gemeenten "roeien met de riemen die ze hebben" in de crisisnoodopvangen voor asielzoekers, zegt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Ze doen volgens een woordvoerder ‘hun stinkende best’ om ervoor te zorgen dat de dagelijkse gang van zaken geregeld is, zoals bijvoorbeeld voldoende eten voor de bewoners.

Optimalisatie

‘Het is crisisopvang’, benadrukt de woordvoerder van de VNG. Dat wil zeggen dat gemeenten proberen de meest basale zaken te organiseren, maar de ‘vraag is dan ook hoeveel energie je daarnaast nog hebt voor optimalisatie van die crisisnoodopvang’. 'Optimalisatie' kan in sommige gevallen dus ook zorg voor de gezondheid van de asielzoekers betekenen.

Spreidingswet

‘Van belang is dat we deze crisis beëindigen’, zegt de woordvoerder verder. Hij verwijst daarvoor naar onder meer de zogenoemde spreidingswet, die ertoe moet leiden dat asielzoekers gelijkmatiger over gemeenten worden gespreid.