Geweld stopt na huisverbod

Uit een evaluatie van de gemeente Venlo, waar plegers van huiselijk geweld sinds ruim een jaar tijdelijk de toegang tot hun huis kan worden ontzegd, blijkt dat er bijna geen sprake is van recidive. Bij de politie zijn amper nieuwe meldingen van huiselijk geweld binnengekomen van gezinnen waar eerder een huisverbod was opgelegd. Een mooi resultaat, vindt Marije van Hal, beleidsmedewerker Veiligheid in Venlo.

Ze relativeert het ook meteen. ‘De vraag is wel wat het effect op de langere termijn zal zijn. In deze regio wordt bij ieder huisverbod een casemanager aangesteld die een jaar lang bij zo’n gezin betrokken blijft. In die tijd is er dus bijna geen recidive geweest, maar nu loopt die ondersteuning bij de eerste gevallen af. Het is afwachten hoe het dan zal gaan.’

Dat Venlo de betrokken gezinnen standaard een jaar ondersteunt, is uniek. Het werkt goed, zegt Van Hal. ‘We zien dat mensen contact opnemen met hun casemanager op het moment dat ze dreigen terug te vallen in oude patronen. Dit duidt op vertrouwen in de hulpverlening. Dat is een positief effect, aangezien hulpverlening al vaak in het gezin aanwezig was, maar er onvoldoende of geen samenwerking was.’

Venlo was één van de eerste gemeenten waar het huisverbod vorig jaar werd ingevoerd, nadat de stad al aan een pilot had meegewerkt. Sinds 1 januari vorig jaar is 59 keer gekeken of een huisverbod moest worden opgelegd, 44 maal gebeurde dat ook. Uit de evaluatie komen ook knelpunten naar voren. Zo voert het huisverbod de werkdruk bij politie en het veiligheidshuis flink op. Gevolg daarvan is weer dat de prioriteit wordt gelegd bij gevallen waar zwaardere problemen spelen.

Het huisverbod was oorspronkelijk bedoeld als preventief middel in situaties waar het nog niet helemaal uit de hand was gelopen. Nu blijkt het vooral een gat op te vullen in de hulpverlening aan gezinnen, waar hulpverleners voorheen met lege handen stonden. Uit het rapport: ‘Deze gezinnen waren al lange tijd in beeld, maar het ontbrak steeds aan onvoldoende geschikt aanbod om huiselijk geweld in het gezin te stoppen. Het huisverbod is een nieuw middel dat bij deze gezinnen tot op heden wel effect sorteert.’

Het is volgens Van Hal een illusie dat het huisverbod puur preventief kan worden ingezet: ‘Het huisverbod is bedoeld om verdere escalatie van huiselijk geweld te voorkomen. Uit onderzoek blijkt dat huiselijk geweld pas aan het licht komt nadat er zo’n 35 keer sprake was van huiselijk geweld.’

De nadruk op zwaardere gevallen zorgt er voor dat gezinnen die niet onder een huisverbod vallen, minder snel in aanmerking komen voor een intensief traject. In deze gezinnen is ook sprake van huiselijk geweld, maar is de situatie niet ‘huisverbodwaardig’, terwijl er eigenlijk wel zo’n intensief traject nodig is. Volgens Van Hal zijn die gezinnen niet slechter af: ‘Het veiligheidshuis vindt via reguliere wegen een andere effectieve oplossing.’

Huisverbod blijft overeind

De Raad van State deed vorige week voor het eerst uitspraak in zaken over het huisverbod en gaf in alle gevallen de burgemeester die het huisverbod oplegde gelijk. Het meest opvallend was een zaak uit Helmond. Burgemeester Jacobs verlengde daar een huisverbod omdat hij bang was dat het geweld na de eerste termijn van 10 dagen weer zou oplaaien, ondanks dat de geweldpleger hulpverlening had aanvaard en de Raad voor de Kinderbescherming een onderzoek was gestart.

De rechtbank van Den Bosch vond echter dat Jacobs daarmee zijn boekje te buiten was gegaan: de pleger had aan alle voorwaarden voldaan en het kind werd voldoende beschermd. Die uitspraak maakte de Raad van State ongedaan. Jacobs mocht verlengen en zich daarbij baseren op het advies van het Steunpunt Huiselijk Geweld.