Rutte belooft extra energietoeslag, oppositie ontevreden

Gemeenten kunnen wat minister-president Mark Rutte betreft snel aan de slag met een extra energietoeslag voor de allerarmste gezinnen. Rutte noemde, na druk vanuit de Tweede Kamer, een bedrag van 500 euro per gezin. Gemeenten zijn bereid een extra toeslag uit te keren, maar doen dat wel met tegenzin: ze vinden dat het rijk de regeling zelf moet uitvoeren.

Reddingsboei

Het kabinet bestudeerde de afgelopen weken tientallen voorstellen vanuit de oppositie om in de Voorjaarsnota extra maatregelen op te nemen om de pijn van de torenhoge inflatie voor huishoudens nog dit jaar extra te verzachten. Maar al deze ideeën bleken een te zware wissel te trekken op de toch al overbelaste uitvoeringsinstanties van de rijksoverheid. De gemeenten wierpen het kabinet dinsdag een reddingsboei toe door te zeggen dat als het echt niet anders kan, zij nog wel wat extra's kunnen doen. Zij zijn al belast met de uitbetaling van de eerder beloofde energietoeslag van 800 euro voor de armste huishoudens. Als het kabinet er geld voor beschikbaar stelt, willen zij zorgen dat dit bedrag wordt opgehoogd.

Direct

Rutte benadrukte aanvankelijk dat het maar de vraag is of deze verhoging voor het einde van het jaar geregeld kan worden, ook toen de oppositie hem maande tot meer haast. Hij bleef volhouden dat het beter zou zijn om te wachten tot augustus, wanneer ook gesproken wordt over de plannen voor volgend jaar. Toen ook de coalitiepartijen CDA en D66 aandrongen, bleek de premier evenwel toch bereid al direct op het aanbod van de gemeenten in te gaan. Hij plaatste wel de kanttekening dat het misschien niet mogelijk is de hele doelgroep voor 31 december een extra toeslag uit te betalen.

Zorgtoeslag

Tevreden is de oppositie daarmee allerminst, omdat de gemeenten dit alleen kunnen regelen voor de huishoudens tot 120 procent van het bestaansminimum. Terwijl ook miljoenen werkenden die daar net boven zitten grote moeite hebben de vaste lasten en boodschappen te blijven betalen. Niet voor niets hadden de PvdA en GroenLinks gepleit voor een extra energietoeslag van 500 euro, maar dan gekoppeld aan de zorgtoeslag. Dan was daar een veel grotere groep mee bereikt.

Wantrouwen

Daardoor blijft de volledige oppositie ontevreden en vol onbegrip. PVV en SP dienden een motie van wantrouwen in, GroenLinks en PvdA zeggen de Voorjaarsnota niet te steunen en zelfs de normaal gesproken trouwe SGP spreekt over een ‘kloof tussen de coalitie en datgene wat er niet toe behoort’. PvdA-leider Attje Kuiken noemde het ‘te mager’ dat het kabinet zich verschuilt ‘achter gemeenten die zeggen: laat het ons dan maar doen’.

Onverteerbaar

Eerder op dinsdagavond bleek dat de gemeenten de energietoeslag met tegenzin uitvoeren. Het kabinet had eigenlijk via de uitvoeringsorganisaties van de overheid inkomenssteun moeten regelen voor de armste huishoudens, vinden de gemeenten. Uit een brief die de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) aan de Kamer heeft gestuurd, blijkt dat de gemeenten snoeihard oordelen over het kabinet. Zij bieden alleen aan om een hogere energietoeslag uit te keren ‘omdat we het onverteerbaar vinden dat kwetsbare gezinnen anders niet gesteund worden’.

Grondwettelijke taak

‘Keer op keer incidenteel regelen biedt onze kwetsbare inwoners geen garantie om dagelijks rond te kunnen komen’, schrijft de VNG in een brief die het ANP heeft ingezien. ‘Het kabinet moet zijn grondwettelijke taak om de bestaanszekerheid van de inwoners te borgen waarmaken.’

Studenten

De gemeenten waarschuwen ook voor de ‘politieke druk en mogelijk juridische uitspraken’ tegen het besluit om studenten uit te sluiten van de toeslag. Uitbreiding van de doelgroep is ‘niet mogelijk en volstrekt onuitvoerbaar’, aldus de VNG. ‘Als tienduizenden studenten een beroep doen op de regeling en ook bezwaarprocedures gaan voeren, dan loopt de operatie bij gemeenten volledig vast en dat gaat ten koste van gezinnen die deze ondersteuning hard nodig hebben.’ (ANP)