Geen zicht op effecten minimapolissen

Gemeenten hebben geen zicht op de effectiviteit van minimazorgpolissen op zorgkosten, zorgmijding en schuldenpreventie, blijkt uit onderzoek in opdracht van de VNG. Sturing vindt vooral plaats op basis van bereikcijfers. Gemeenten zijn wel tevreden over het instrument en willen het verder verbeteren.

Beëindiging samenwerkingsverband

De VNG heeft onderzoek laten uitvoeren naar de minimapolissen door onderzoeksbureau Significant naar aanleiding van de onverwachte beslissing van zorgverzekeraars Zilveren Kruis om het samenwerkingsverband met enkele gemeenten te beëindigen. Zilveren Kruis stopte met het aanbieden van minimazorgpolissen in de gemeenten Assen, Tynaarlo en Aa en Hunze omdat dit niet langer kostendekkend was. Als gevolg van het verlagen van de minimakortingen besloot de gemeente Emmen te stoppen met het samenwerkingsverband met Zilveren Kruis  Door die ontwikkelingen rees de vraag of het instrument nog toekomstbestendig is. Zowel gemeenten als verzekeraars zien volgens de onderzoekers nog steeds waarde in de minimapolissen. Voor verzekeraars is wel van belang dat de samenwerking met gemeenten bedrijfseconomisch verantwoord blijft. Grote landelijke verzekeraars zijn op dat punt kritischer dan kleinere, regionaal opererende verzekeraars.

Geen inzicht

Een opvallende conclusie uit interviews met ambtenaren van 30 gemeenten is dat er buiten de bereikcijfers (gebruik van de minimapolis afgezet tegen de potentiële doelgroep) nog geen andere indicatoren zijn om te meten hoe effectief de minimapolissen zijn als instrument om zorgkosten te drukken, zorgmijding tegen te gaan en te voorkomen dat minima schulden opbouwen. Zowel gemeenten als zorgverzekeraars hebben daarin geen inzicht. Volgens de onderzoekers is de bekendheid van minimapolissen onder de doelgroep laatste jaren gestegen. Zorgverzekeraars geven aan dat dit de laatste jaren ook geldt voor het gebruik. De onderzoekers bevelen aan om te onderzoeken hoe het bereik verder kan worden verbeterd, en om onderzoek te doen naar de effectiviteit van de minimazorgpolissen.

Verder ontwikkelen

Zowel gemeenten als verzekeraars willen in de toekomst verder sleutelen aan de minimapolissen. Gemeenten geven aan dat doorgaan in de huidige vorm tot hogere kosten zal leiden. Gemeenten geven aan de minimapolissen ook te willen verbinden met de uitvoering van de Wmo (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) en de Wlz (Wet Langdurige Zorg). Andere scenario’s waar gemeenten welwillend tegenover staan zijn het vergroten van de doelgroep, het bijsturen van het pakket op basis van de kenmerken van de doelgroep en meer onderlinge samenwerking tussen gemeenten.   

De onderzoekers bevel aan dat gemeenten, ondanks het voornemen om verder aan de minimapolissen te sleutelen, zich gaan oriënteren op alternatieven voor de minimapolissen. Als alternatieven worden een landelijke regeling, wijzer voor alle bestaande sociale voorzieningen en een tegemoetkomingsregeling voor aanvullende verzekeringspremies en wettelijk eigen risico genoemd. Volgens de onderzoekers zijn zorgverzekeraars niet van plan ‘zich op korte termijn te heroriënteren op de continuering’ van de minimazorgpolissen, maar kunnen gemeenten daar beter wel op anticiperen.