Gemeente hoeft alleenstaande moeders niet op te vangen

Gemeenten hoeven geen opvang te bieden aan mensen die zichzelf zelfstandig kunnen handhaven, ook als er kinderen op straat terecht dreigen te komen. Dat besliste de Centrale Raad van Beroep woensdag.  

Terechte afwijzing
Twee alleenstaande Nederlandse moeders met kinderen tussen de 14 en 20 jaar oud verhuisden in 2018 uit Engeland terug naar Nederland en klopten bij de gemeenten Nissewaard en Rotterdam aan voor opvang. De aanvraag op grond van de Wmo werd destijds afgewezen. De vrouwen gingen in beroep, maar de Centrale Raad van Beroep (CRvB) heeft woensdag besloten dat de gemeenten Rotterdam en Nissewaard in het gelijk staan. De belangrijkste reden is dat de twee vrouwen, volgens de rechter, in staat zijn om zich zelfstandig te handhaven in de samenleving en daarom geen aanspraak maken op hulp vanuit de Wmo.

Wmo lost woningnood niet op
Volgens de Wmo moeten gemeenten onderdak en begeleiding bieden aan personen die de thuissituatie verlaten hebben en niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving. Dat eerste was wel het geval, maar het tweede niet, oordeelde de rechtbank. Een van de moeders spreekt de Nederlandse taal niet en was in Engeland slachtoffer van huiselijk geweld, maar ook dat is niet voldoende reden om aanspraak te maken op hulp op grond van de Wmo. Het niet vinden van onderdak heeft volgens de rechtbank te maken met schaarste op de woningmarkt in de regio waar de vrouwen willen wonen, en de Wmo is niet bedoeld om daar een oplossing voor te bieden.

Internationaal recht
Advocaat Else Weijsenfeld, die de twee vrouwen verdedigde, voerde ook het argument aan dat de gemeente opvang zou moeten verlenen op grond van het Internationaal Verdrag inzake de rechten van het kind. Maar volgens de rechter kan dat internationale verdrag niet via de Nederlandse Wmo worden toegepast. ‘Dat is nogal wat’, licht Weijsenfelds collega Pim Fischer toe. Het blijkt nu dat er geen Nederlandse wet is die uiting geeft aan het internationale verdrag. ‘We dachten dat de Wmo dat deed, maar dat doet het blijkbaar niet’, zegt Fischer. Maar de verplichting om kinderen op te vangen is daarmee niet verdwenen.

Nieuwe problemen
‘Dit creëert veel nieuwe problemen’, gaat Fischer verder. ‘Misschien is de gemeente blij dat ze nu niets hoeven te doen, maar hiermee is het probleem niet opgelost. De kinderen komen nu op straat terecht, of bij Jeugdzorg, en daar zijn al wachtlijsten. Ik denk niet dat de gemeente dit heeft overdacht.’ De gemeenten Nissewaard en Rotterdam hebben toegezegd dat de twee vrouwen respectievelijk nog minimaal twee en vier weken gebruik kunnen maken van de voorlopige opvang die de gemeente de afgelopen maanden beschikbaar gesteld heeft.